Το 9ο Συμπόσιο Γλυπτικής στο Μουσείο Σύγχρονης
Τέχνης ''Θεόδωρος Παπαγιάννης'' στο Ελληνικό Ιωαννίνων, που τελεί υπό την
αιγίδα της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος, εγκαινίασε τις εργασίες του,
με εκδήλωση ηπειρώτικης μουσικής βραδιάς.
Η ομιλία του Προέδρου της ΠΣΕ Γιώργου Δόση, κατά
την έναρξη του Συμποσίου.
Κύριε Δήμαρχε Βορείων Τζουμέρκων Γιάννη Συντελέ
Τοπικέ ευεργέτη νεοτέρων χρόνων καθηγητή της Σχολής
καλών τεχνών κύριε Θόδωρε Παπαγιάννη
Αγαπητοί προσκεκλημένοι
Συμπατριώτες και συμπατριώτισες
Φίλες και φίλοι
Από τη μεριά του Διοικητικού Συμβουλίου της
Πανηπειρωτικής σας καλωσορίζω στη σημερινή εκδήλωση της Ηπειρώτικης βραδιάς,
απαρχή μιας σειράς εκδηλώσεων από σήμερα μέχρι και 7 Σεπτέμβρη του ένατου
συμπόσιου Γλυπτικής στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεόδωρος Παπαγιάννης.
Η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος η κορυφαία
Οργάνωση της Ηπειρωτικής Αποδημίας, έθεσε υπό την αιγίδα της μετά από αίτημα
της αδελφότητας Ελληνικού Αθηνών ,όλες τις εκδηλώσεις τιμώντας τον δωρητή
καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών Θόδωρο Παπαγιάννη για την ευεργεσία του και
την προσφορά των έργων του στο γενέθλιο τόπο, κρατώντας τον ζωντανό τη στιγμή
κατά την οποία τα περισσότερα χωριά της Ηπείρου εγκαταλείπονται από τους
κατοίκους και οδηγούνται σε μαρασμό και ταυτόχρονα με την ενέργεια αυτή να
ενισχύσουμε την επισκεψημότητα αναδεικνύοντας τα υπέροχα αυτά γλυπτά και όχι μόνο.
Πέρα από αυτό η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία από
συστάσεως σέβεται και εκτιμά τους ανθρώπους του πνεύματος των γραμμάτων και των
τεχνών, στέκεται αρωγός στις προσπάθειες τους παρουσιάζοντας και αναδεικνύοντας
τα έργα τους ως ανθρώπων της προσφοράς στον πολιτισμό και τη πρόοδο.
Πριν από κάποια χρόνια το σχολείο στο Ελληνικό
Ιωαννίνων, ένα ωραίο πέτρινο κτίριο του Μεσοπολέμου, μέσα στα δέντρα, φιλοξενούσε
ένα μελίσσι από 150 παιδιά.
Σήμερα οι μαθητές μετριούνται στα δάκτυλα των δύο
χεριών, ωστόσο ορισμένοι άνθρωποι με πείσμα δεν θέλουν να αφήσουν το σχολείο
στη φθίνουσα πορεία του. Το μετατρέπουν σε μουσείο σύγχρονης τέχνης που
στεγάζει τη δωρεά του γλύπτη και καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας
Θεόδωρου Παπαγιάννη, φιλοδοξώντας παράλληλα να αποτελέσει κύτταρο για την
προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την ανάδειξη της ηπειρωτικής
πολιτιστικής κληρονομιάς.
Περισσότερα από 500 έργα περιλαμβάνει το μουσείο
σύγχρονης τέχνης «Θεόδωρος Παπαγιάννης», που το εγκαινίασε στις 7 Σεπτεμβρίου
του 2009 ο Ηπειρώτης τότε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας.
«Θα μπορούσα να προσφέρω αυτά τα έργα σε ένα πιο
κεντρικό μουσείο στην Αθήνα ή στα Γιάννενα, πιστεύω όμως ότι ο καλύτερος χώρος
είναι το σχολείο του χωριού μας γιατί τα έργα αφορούν άμεσα αυτόν τον τόπο»,
μας λέει ο γλύπτης. «Ολα τα έργα έγιναν μεσα από δυνατά βιώματα, από τις μνήμες
που με σημάδεψαν και με συνοδεύουν σε όλη μου τη ζωή».
Είναι γλυπτά από πηλό, πέτρα, σίδερο, χαλκό, ξύλο
και άλλα υλικά που μιλούν πρώτα απ' όλα για το ψωμί «που τόσο πολύ ταυτίστηκε
με τον Ηπειρώτη και τη ζωή του. Γιατί πείνασε πολύ ο ίδιος. Γιατί ήξερε πως
όλοι γι' αυτό παλεύουμε και χύνεται πολύς ιδρώτας για να αποκτηθεί...». Σκυφτές
φιγούρες, ταξιδιώτες ακουμπισμένοι πάνω στη βαλίτσα τους μιλούν για τον
ξενιτεμένο που έφυγε από τον τόπο του αναζητώντας τη μοίρα του. Η σκηνή του
αποχωρισμού με τη μάνα που αγκαλιάζει ίσως τελευταία φορά τον γιο. Άλλα έργα
είναι αφιερωμένα στον ευεργέτη που δεν ξέχασε την πατρίδα του. Κι άλλα μιλούν
για
χτίστη, για τον κτηνοτρόφο, τον γεωργό και για τις
δουλειές του χωριού όπως το αλώνισμα, το όργωμα, το άρμεγμα. Νομίσματα και
προτομές συνεχίζουν παραδοσιακές τεχνικές.
Σ' αυτό το μουσείο ζουν φιγούρες που αναφέρονται
στην αρχαία έγχρωμη γλυπτική, ζουν όμως και τα «φαντάσματα» του καλλιτέχνη,
μεγάλα «σκιάχτρα» φτιαγμένα από τα αποκαΐδια του Πολυτεχνείου. Οπως μας εξηγεί
ο ίδιος: «Οταν πριν από δεκαπέντε χρόνια κάηκε το Πολυτεχνείο, μάζεψα τα ξύλα και
τα σιδερικά που απέμειναν από τη στέγη του και έκανα τα "σκιάχτρα".
Τα άφησα εκεί λίγες μέρες για να διαμαρτυρηθώ για την καταστροφή και το
πλιάτσικο που ακολούθησε. Δεν αντέχω να ζω σ' ένα έθνος υπνωτισμένο, όπου
καίγονται τα κτίρια και τα δάση και καμώνεται πως δεν έγινε τίποτα». Θα
πρόσθετα εδώ δυστυχώς και άνθρωποι.
Σ' αυτό το σχολείο που έγινε μουσείο ο γλύπτης
έμαθε τα πρώτα του γράμματα. Αλλωστε, ένα από τα πιο συγκινητικά έργα είναι η
ολόλευκη σχολική τάξη που φιλοτέχνησε ειδικά γι' αυτόν τον χώρο. Παλιά θρανία,
οι μαθητές με τα κοντύλια και τις πλάκες τους, ο δάσκαλος όρθιος... όλα λευκά,
σαν να ξεπήδησαν από κάποιο όνειρο: «Την ιδέα μού έδωσαν τα σκονισμένα και
στοιβαγμένα θρανία που αντίκρισα όταν πρωτομπήκα στο εγκαταλειμμένο σχολείο.
Μαζέψαμε λίγα, τα περιποιηθήκαμε», μας λέει. «Σε μερικά απ' αυτά ήταν ακόμη
χαραγμένα τα ονόματά μας πάνω...».
Ο Θεόδωρος Παπαγιάννης εκτός από Καθηγητής της
Σχολής Καλών Τεχνών, είναι καλλιτέχνης αλλά και τεχνίτης, που γνωρίζει πολύ
καλά τα υλικά και τις τεχνικές τους, ενώ ανακυκλώνει στα έργα του ακόμα και τα
πιο «άχρηστα» πράγματα. Γι' αυτόν όπως λέει «η γλυπτική είναι ένας ατέλειωτος
αγώνας, μια διαρκής σύγκρουση με τα υλικά. Όσο μεγαλύτερη γνώση έχεις γι' αυτά
τόσο σου παραδίδονται, αλλιώς καταλήγεις να τα κακοποιείς», τονίζει.
Παιδί ακόμα, σμίλευε στις πέτρες εκφραστικά
πρόσωπα. «Ήμουν καλός μαθητής, ωστόσο μια μέρα ο δάσκαλος με χτύπησε και
αποφάσισα πως δεν θα δώσω εξετάσεις για το γυμνάσιο», επαναλαμβάνει συχνά.
«Τότε ο πατέρας μου με έβαλε να φυλάω πρόβατα, όμως εγώ δεν τα πρόσεχα γιατί
σκάλιζα πέτρες. Την άλλη χρονιά αποφάσισα να συνεχίσω το σχολείο και πριν ακόμη
τελειώσω το γυμνάσιο μπήκα στην Καλών Τεχνών με υποτροφία».
Στην αυλή του σχολείου υπάρχουν μεγάλα γλυπτά που
έγιναν επί τόπου στο περσινό συμπόσιο γλυπτικής. Δεν είναι μόνο του Θοδωρου
Παπαγιάννη αλλά και καλών μαθητών του, από την Καλών Τεχνών, όπου διδάσκει εδώ και
39 χρόνια. Φέτος, αποφάσισε να πάρει σύνταξη. Στους μαθητές του πάντα προσπαθεί
να εμφυσήσει σταθερές αξίες: «Να σχεδιάζουν, να μελετούν τη φύση, να
παρακολουθούν ό,τι γίνεται γύρω τους, αλλά να προσπαθούν να ερμηνεύσουν αυτά
που είναι πιο κοντά τους. Δηλαδή, να είναι αυθεντικοί!»
Η
Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος, ο εκφραστής της Ηπειρωτικής αποδημίας,
στην οποία συμμετέχει ενεργά ο Θόδωρος Παπαγιάννης, παρακολουθεί και συμμετέχει
στις περισσότερες από τις δράσεις του Θοδωρή Παπαγιάννη. Γιατί μέσα από το έργο
του, απεικονίζεται η Ήπειρος, απεικονίζονται οι Ηπειρώτες σε ένα διαχρονικό πάντρεμα
του χθες με το σήμερα Ο Θοδωρής Παπαγιάννης έχει να προσφέρει πολλά ακόμη στα
εικαστικά και εμείς το αναμένουμε αυτό και θα είμαστε αρωγοί στις προσπάθειες του
για την παράδοση και τον πολιτισμό μας ,για την ηπειρωτική αποδημία, για του
Ηπειρώτες, και για την Ήπειρο της καρδιάς μας. και τέλος να ανακοινώσω ότι η
Πανηπειρωτική διοργανώνει στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού μουσικοθεατρική και
χορευτική
βραδιά με θέμα «η Ήπειρος ταξιδεύει» η «Άπειρος
Ήπειρος χθες σήμερα αύριο» στις 3 Οκτωβρίου 2018.
Να είμαστε όλοι εκεί να στηρίξουμε αυτή εκδήλωση
στο μοναδικό μνημείο, για την Πανηπειρωτική, για την Ηπειρωτική αποδημία ,για
την Ήπειρο και τους Ηπειρώτες όπου γης.
Σας ευχαριστώ και σας εύχομαι καλή διασκέδαση.