Γιάννης Καραγιάννης: Προστασία Περιβάλλοντος και Βιώσιμη Ανάπτυξη

Ο βουλευτής Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Καραγιάννης, κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής με θέμα ημερήσιας διάταξης τη συζήτηση και ψήφιση του Σ/Ν του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας "Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών και άλλες διατάξεις", ανέφερε στην τοποθέτησή του τα εξής:

Αν επιχειρήσουμε να βάλουμε έναν τίτλο στο παρόν σχέδιο νόμου, αυτός θα μπορούσε να είναι "Προστασία Περιβάλλοντος και Βιώσιμη Ανάπτυξη". Ο λόγος είναι η θωράκιση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura μέσω των φορέων διαχείρισης, με στόχο τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την προστασία του εθνικού φυσικού κεφαλαίου με όρους βιώσιμης ανάπτυξης. Μέχρι σήμερα η χώρα μας επιδείκνυε αποσπασματικές λύσεις στο πεδίο προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Έτσι καθίσταται επιτακτική η ανάγκη θεσμοθέτησης ενός νέου κανονιστικού πλαισίου διαχείρισης, με τους φορείς διαχείρισης να πρωταγωνιστούν θεσμικά στη διαδικασία της περιβαλλοντικής διακυβέρνησης.

Στο παρόν νομοσχέδιο καταγράφονται τα εξής θετικά σημεία:

Οι φορείς διαχείρισης αναγνωρίζονται και θεμελιώνονται ως το σχήμα που θα διοικεί τις προστατευόμενες περιοχές. Όλες οι περιοχές "Natura 2000", τόσο αυτές που υπάρχουν, όσο και αυτές που προτάθηκαν, καλύπτονται από κάποιον φορέα σε ποσοστό 100%. Προβλέπεται κρατική χρηματοδότηση για την κάλυψη των αναγκών του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών μέσω του προϋπολογισμού. Οι τριάντα έξι φορείς διαχείρισης, είκοσι οκτώ παλιοί και οκτώ νέοι,  θα καλύπτουν σχεδόν όλο το δίκτυο των περιοχών Natura, συμπεριλαμβανομένων επικείμενων επεκτάσεων του. 

Αυτό αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου, μεγαλύτερη ευρωπαϊκή εμβάθυνση και έμπρακτη περιβαλλοντική ευαισθησία από μέρους της Κυβέρνησης.

Ειδικά για την Ήπειρο και τον Νομό Ιωαννίνων με τα σημαντικά ορεινά οικοσυστήματα, ο φορέας Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου αναλαμβάνει συνολικά δώδεκα περιοχές του δικτύου, ενώ ο αντίστοιχος φορέας του Πάρκου Τζουμέρκων καλύπτει το σύνολο των περιοχών της ανατολικής Ηπείρου και της δυτικής Θεσσαλίας. Οι δύο αυτοί φορείς καλύπτουν όλες τις ορεινές περιοχές του Νομού Ιωαννίνων με το σπάνιο ανάγλυφο και τη μοναδική φύση, η οποία φιλοξενεί πολλά είδη που βρίσκονται σε κίνδυνο, όπως το αγριόγιδο της Πίνδου και τα τελευταία ζευγάρια του μικρού μεταναστευτικού γύπα με την κοινή ονομασία "ασπροπάρης".

Δυστυχώς, η λαθροθηρία και η παράνομη αποψίλωση σπάνιων φυτών για φαρμακευτική χρήση στα ελληνοαλβανικά σύνορα συνεχίζεται, παρ’ όλες τις προσπάθειες ελέγχου και καθίστανται πλέον επιτακτικές οι συνέργειες προστασίας μεταξύ των δύο χωρών στην κατεύθυνση αυτή. Θα ήταν παράλειψή μου, να μην αναφερθώ στο πολύ σημαντικό έργο των φορέων της λίμνης Παμβώτιδας του Αμβρακικού και των ποταμών Καλαμά και Αχέροντα. Εκεί, όπως ήδη έχει αναφερθεί, εντοπίζονται προβλήματα που νομίζω ότι υπάρχει η πρόθεση λύσης τους από το Υπουργείο.

Έτσι, η Ήπειρος με τους πέντε φορείς καλύπτει πλήρως τις περιοχές εντός των ορίων της περιφέρειας και μπορεί να αναδείξει ευκολότερα τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα στον τουρισμό και τον αγροδιατροφικό τομέα. Εδώ εντοπίζεται  η σημαντική αναπτυξιακή ευκαιρία που προσφέρει αυτό το σχέδιο νόμου με την πρόβλεψη για τον ρόλο των φορέων στην τοπική ανάπτυξη, την προβολή τοπικών προϊόντων και τη λειτουργία πεζοπορικών μονοπατιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων και η πιστοποίηση της περιοχής ως βιώσιμου τουριστικού προορισμού από το Europark.  Είναι η πρώτη ελληνική περιοχή και μια από τις διακόσιες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Είναι επίσης σε θετική κατεύθυνση οι τροπολογίες που αφορούν γεωργικές εκμεταλλεύσεις, κάμπινγκ, ορειβατικά καταφύγια και έργα υποδομής με την επιφύλαξη πάντα της τήρησης των διαδικασιών της περιβαλλοντολογικής αδειοδότησης, καθώς επίσης και η δυνατότητα που δίνεται με την τροπολογία του κ. Λαζαρίδη στη βοήθεια που πρέπει να δοθεί σε μονές, κελιά και μετόχια. Η αξιοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος με το νέο εργαλείο των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης μπορεί να προσδώσει μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία και εξωστρέφεια - μέσω των σχετικών πιστοποιήσεων - στα παραγόμενα κτηνοτροφικά προϊόντα των προστατευόμενων περιοχών. Είναι προϊόντα, που όπως δείχνει η ευρωπαϊκή εμπειρία, έχουν σημαντική ζήτηση στην αγορά υψηλών απαιτήσεων και ειδικής γαστρονομίας και μπορούν να εξασφαλιστούν ευρωπαϊκοί πόροι για την προβολή και την προώθησή τους.

Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα της εταιρείας διαΝΕΟσις "Περιοχές Natura 2000, προστασία και βιώσιμη ανάπτυξη", τα οφέλη για την εθνική οικονομία της αξιοποίησης αυτών των περιοχών μπορούν να αγγίξουν τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο, με πρόβλεψη δημιουργίας δέκα χιλιάδων θέσεων εργασίας. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, το δίκτυο Natura αντιστοιχεί σε είκοσι έξι χιλιάδες περιοχές και καλύπτει το 18% της Ένωσης. Τα οφέλη εκτιμώνται από 200 μέχρι 300 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο και αντιστοιχούν στο 2% με 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της ΕΕ. Πιο συγκεκριμένα, προσφέρει στην ένωση 4,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και 405 δισεκατομμύρια ετήσιου τζίρου εξαρτώνται άμεσα από τη διατήρηση υγιών οικοσυστημάτων, τα περισσότερα σε περιοχές Natura.

Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω τη σημαντική ρύθμιση - παρ’ όλο που έχει αποσυρθεί για να ενταχθεί σε συγκεκριμένο νομοσχέδιο - που αφορά στην εγκατάσταση κέντρων αδέσποτων ζώων. Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, το οποίο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.