Πρωτοποριακή ρομποτική επέμβαση σε νεφρούς με πολλαπλούς όγκους από Έλληνα χειρουργό

Πρωτιά σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποτέλεσε η επέμβαση ρομποτικής μερικής νεφρεκτομής σε μεσήλικα άνδρα με σύνδρομο πολλαπλών όγκων και στους δύο νεφρούς, αφού σε ανάλογες περιπτώσεις ο ασθενής υποβάλλεται σε ακρωτηριαστικά χειρουργεία ολικής αφαίρεσης νεφρού ή νεφρών. Η επέμβαση πραγματοποιήθηκε από τη ρομποτική ομάδα του Κέντρου Ελάχιστα Επεμβατικής Ουρολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, το οποίο τελεί υπό τη διεύθυνση του Δρ. Γεώργιος Κυριάκου, Ουρολόγου και Διδακτικού μέλους IRCAD/EITS της Ιατρικής Σχολής του Στρασβούργου. Ελαχιστότατες παρόμοιες επεμβάσεις έχουν σπάνια περιγραφεί παγκοσμίως, λόγω της πολυπλοκότητας και της απαιτούμενης ιδιαίτερης εμπειρίας.

Στο συγκεκριμένο περιστατικό αφαιρέθηκαν ταυτόχρονα 3 όγκοι από τον αριστερό νεφρό, μεγέθους έως 3,2 εκατοστών και ακόμη 2 της τάξεως του 1 εκατοστού, με άριστη μετεγχειρητική νεφρική λειτουργία και διατήρηση αυτού του νεφρού. Η αξονική μετά την επέμβαση κατέδειξε καθαρό τον αριστερό νεφρό από ογκολογικής απόψεως. 
Ο ασθενής ήδη βρίσκεται σε φαρμακευτική θεραπεία σταθεροποίησης των όγκων στο δεξιό νεφρό, όπου θα ακολουθήσει σε δεύτερο χρόνο επέμβαση ρομποτικού ογκολογικού καθαρισμού.

«Ο ασθενής διατηρεί τους νεφρούς του, η πιθανότητα νοσηρότητας και θνησιμότητας μειώθηκαν σε μεγάλο βαθμό, οι ογκολόγοι είναι απόλυτα ικανοποιημένοι και το επίπεδο διαβίωσής του εξαιρετικό, ενώ αναμένεται να έχει καλό προσδόκιμο με ποιότητα ζωής. 
Η χειρουργική αυτή περίπτωση και η αντιμετώπισή της στον ελλαδικό χώρο ήδη αγκαλιάστηκε από μεγάλο ευρωπαϊκό κέντρο ρομποτικής μερικής νεφρεκτομής (Clinique Saint Augustin, Bordeaux-France), ως δείγμα εξελιγμένου και προοδευτικού ρομποτικού ουρολογικού χειρουργικού επιτεύγματος!», δήλωσε ο Δρ. Κυριάκου.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία ο καρκίνος των νεφρών είναι ο 12ος συνηθέστερος καρκίνος στον κόσμο και το κάπνισμα είναι από τις κύριες αιτίες εμφάνισής του. Αυξημένο κίνδυνο έχουν οι καπνιστές, ενεργοί και πρώην, σε σύγκριση με τους ανθρώπους που δεν κάπνιζαν ποτέ. Παρότι οι πιθανότητες μειώνονται με τη διακοπή του καπνίσματος, απαιτούνται πολλά χρόνια αποχής προκειμένου ο πρώην καπνιστής να έχει τον ίδιο κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου των νεφρών με έναν μη καπνιστή. Στους παράγοντες κινδύνου συμπεριλαμβάνονται επίσης τα αναλγητικά που περιέχουν φαινακετίνη, ενώ ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν και τα διουρητικά ως ενοχοποιητικό παράγοντα, αν και σε μικρό βαθμό. Υψηλές πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου των νεφρών έχουν οι υπερτασικοί, οι πάσχοντες από πολυκυστική νεφρική νόσο, αλλά και οι παχύσαρκοι εξαιτίας των ορμονικών μεταβολών που συντελούνται στο σώμα. Υπολογίζεται ότι περίπου 24% των περιπτώσεων καρκίνου των νεφρών στις ΗΠΑ, το 19% στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 13% στη Βραζιλία και το 8% στην Κίνα θα μπορούσε να αποφευχθεί αν όλοι είχαν υγιές βάρος. Επίσης, ένα ποσοστό ανθρώπων έχει περισσότερες πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου των νεφρών λόγω κληρονομικότητας.

Ο συγκεκριμένος καρκίνος είναι ιδιαίτερα ασυνήθιστος σε άτομα ηλικίας κάτω των 45 ετών. Η μέση ηλικία των ανθρώπων κατά τη διάγνωση να είναι τα 64 έτη, με πιο επιρρεπείς να είναι οι άνδρες συγκριτικά με τις γυναίκες. Ένα ποσοστό περιστατικών ανιχνεύεται σε αρχικά στάδια, πριν ο καρκίνος επεκταθεί σε άλλα όργανα, ενώ η απουσία συμπτωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε εντοπισμό του αφότου ο καρκίνος εξαπλωθεί, οπότε μειώνονται και οι πιθανότητες ίασής του. Από το στάδιο, αλλά και άλλους παράγοντες όπως η γενική υγεία του ασθενή, εξαρτάται η θεραπεία που θα ακολουθηθεί.

Τα τελευταία 25 χρόνια περίπου ο ρυθμός εμφάνισης νέων περιστατικών αυξήθηκε, ενδεχομένως εξαιτίας της εξέλιξης της τεχνολογίας που επιτρέπει τον εντοπισμό ορισμένων όγκων που παλαιότερα ήταν ανέφικτος. Θετική εξέλιξη αποτελεί ότι οι νέες θεραπείες και η έγκαιρη διάγνωση έχουν μειώσει τη θνησιμότητα απ’ αυτή την αιτία.

Η ρομποτική μερική νεφρεκτομή, δηλαδή η αφαίρεση μόνο του όγκου με διατήρηση του νεφρού, πραγματοποιείται διεθνώς σε μικρούς σχετικά όγκους (μέχρι 4 εκατ.) και μακριά από τα αγγεία του νεφρού. Η αφαίρεση όγκων μεγαλύτερου μεγέθους (μέχρι και 6,5 εκατοστά) κοντά στα μεγάλα αγγεία απαιτεί απόλυτη εμπειρία, συντονισμό μεταξύ των μελών της ομάδας, συγχρονισμό αποφασιστικών χειρουργικών κινήσεων και ταχύτητας, όπως επίσης και εξαιρετικά εκπαιδευμένους αναισθησιολόγους, ώστε να μην ισχαιμίσει ο νεφρός.  Ανάλογους ευμεγέθεις και κοντά στα αγγεία του νεφρού όγκους, η συγκεκριμένη ομάδα  έχει αντιμετωπίσει επιτυχώς, με άρτια διατήρηση λειτουργικότητας του νεφρού και με τα παραπάνω πλεονεκτήματα της ρομποτικής χειρουργικής.

Τα τελευταία χρόνια έχει επιτευχθεί τεράστια πρόοδος στην τμηματική νεφρεκτομή (μερική νεφρεκτομή), κάτι που αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες για τη μακροχρόνια επιβίωση του ασθενή και επιτυγχάνεται μάλιστα με εξαιρετικά ογκολογικά αποτελέσματα με τη ρομποτική χειρουργική. Επιπλέον, κέρδος για τον ασθενή συνιστούν τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής, όπως είναι ο ελάχιστος πόνος, η περιορισμένη απώλεια αίματος, η βραχεία νοσηλεία και η ταχεία ανάρρωση.