Μάτια: Κίνδυνος για τα βλέφαρα από τον πολύ ήλιο

Οι συνεχείς παροτρύνσεις για αποφυγή της επαφής του αντηλιακού με τα μάτια έχουν ως συνέπεια να μένει το ένα δέκατο του προσώπου απροστάτευτο απέναντι στον ήλιο, ειδικά σε άτομα που δεν φορούν μεγάλα και προστατευτικά γυαλιά ηλίου.

Την προειδοποίηση αυτή απευθύνουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, οι οποίοι ζήτησαν από 57 άνδρες και γυναίκες να βάλουν αντηλιακό στο πρόσωπό τους, χωρίς να τους δώσουν οποιαδήποτε συμβουλή ή πληροφορία για το τι θα επακολουθούσε.

Όπως είπαν οι ερευνητές στο ετήσιο συνέδριο της Βρετανικής Εταιρείας Δερματολογίας, λαμβάνοντας φωτογραφίες των εθελοντών τους με φαινομενικά κοινές φωτογραφικές μηχανές (στην πραγματικότητα ήταν κάμερες ευαίσθητες στην UV, που απεικόνιζαν με μαύρο χρώμα τα σημεία με αντηλιακό), κατέγραψαν αναλυτικά αν και ποια τμήματα του προσώπου τους είχαν αφήσει ακάλυπτα.

Κατά μέσο όρο είχαν αφήσει χωρίς αντηλιακό το 9,5% του προσώπου τους, αφήνοντας ακάλυπτα κυρίως τα σημεία ανάμεσα στην εσωτερική γωνία του ματιού και τη μύτη (77% των συμμετεχόντων) και τα βλέφαρα (13,5% των συμμετεχόντων).

Τα ευρήματα αυτά, σε συνδυασμό με το ότι τα αντηλιακά όντως δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με τα μάτια, σημαίνουν ότι είναι απολύτως απαραίτητο να φοράμε καθημερινά, όλο το χρόνο, καλής ποιότητας γυαλιά ηλίου, δήλωσε ο κύριος ερευνητής Dr Kevin Hamill, λέκτορας στο Τμήμα Επιστήμης του Οφθαλμού & της Όρασης στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ.

«Τα μάτια αποτελούν ένα από τα τελευταία σημεία του σώματος που θα σκεφτόταν κανείς ότι κινδυνεύουν να παρουσιάσουν καρκίνο, αλλά η αλήθεια είναι ότι ο καρκίνος στα βλέφαρα είναι πολύ συχνός και ότι η συχνότητά του αυξάνεται με την ηλικία», λέει ο χειρουργός-οφθαλμίατρος Δρ. Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, NYU Medical School. «Μελέτες δείχνουν ότι στον γενικό πληθυσμό σχεδόν ένας στους δέκα άνδρες και γυναίκες εκδηλώνει κάποια στιγμή καρκινώματα στα βλέφαρα, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 5% έως 10% όλων των κρουσμάτων καρκίνου του δέρματος. Ο πιο συχνός καρκίνος των βλεφάρων (τουλάχιστον 90% των περιπτώσεων) είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, το οποίο μπορεί να αναπτυχθεί γύρω από το μάτι και μέσα στον οφθαλμικό κόγχο, αλλά σπανίως εξαπλώνεται σε άλλα σημεία του σώματος».

Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα του βλεφάρου αναπτύσσεται συχνότερα στις ηλικίες 50-80 ετών και σε άτομα με ανοικτόχρωμο δέρμα.

Άλλοι καρκίνοι των βλεφάρων είναι το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα που είναι πιο συχνό σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό που έχουν ιστορικό σημαντικής έκθεσης στον ήλιο, το καρκίνωμα των σμηγματογόνων αδένων και το μελάνωμα που είναι το πιο επιθετικό απ’ όλα.

Οι άνδρες πάσχοντες είναι περισσότεροι από τις γυναίκες (αντιπροσωπεύουν το περίπου 60% των κρουσμάτων), ενώ ο καρκίνος συχνότερα παρουσιάζεται στο κάτω βλέφαρο (44% των κρουσμάτων), σύμφωνα με τον αμερικανικό οργανισμό Skin Cancer Foundation.

Η προστασία

«Παρότι ο περισσότερος κόσμος σκέφτεται τα γυαλιά ηλίου σαν ένα μέσο προστασίας των ματιών από την υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου, η αλήθεια είναι ότι κάνουν πολύ περισσότερα από αυτό, αφού προστατεύουν και τους  εξαιρετικά ευαίσθητους παρακείμενους ιστούς από την υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου», τονίζει ο Δρ. Κανελλόπουλος.

Επειδή λοιπόν η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, συνιστά να γίνεται καθημερινή χρήση γυαλιών ηλίου απ’ όλους (ακόμα και από τα μωρά), καθώς και  τακτική παρακολούθηση (τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο) από τον οφθαλμίατρο τυχόν σπίλου (ελιάς) στο βλέφαρο. Αν πάντως έχετε περάσει την ηλικία των 45 ετών, χρειάζεστε προληπτικό έλεγχο των ματιών κάθε 1-2 χρόνια, ανεξάρτητα από το αν έχετε σπίλο στα βλέφαρα ή όχι.

Τα γυαλιά ηλίου που θα χρησιμοποιείτε, πρέπει να πληρούν ορισμένες προδιαγραφές:

1. Να παρέχουν 100% προστασία από την UV. Πρέπει να αναγράφουν ότι προστατεύουν τόσο από την UVA όσο και από την UVB και να φέρουν την ένδειξη «UV400» ή «100% προστασία από την UV». Τα γυαλιά πρέπει να καλύπτουν και από τα πλάγια τα μάτια σας.

2. Να τα έχετε προμηθευτεί από έγκριτα καταστήματα οπτικών. Είναι ο μόνος τρόπος για να είστε σίγουροι για το τι αγοράζετε και για να ενημερωθείτε σωστά για την προστασία που παρέχουν.

3. Να συνδυάζονται πάντοτε με καπέλο με φαρδύ γείσο όταν βρίσκεστε στον ήλιο.

4. Να τα τοποθετείτε κοντά στο πρόσωπο, γιατί όσο πιο χαμηλά στη μύτη στηρίζονται, τόσο πιο εκτεθειμένο μένει το δέρμα γύρω από τα μάτια στον ήλιο.

Πολύ σημαντικό είναι επίσης να βάζετε κατάλληλο αντηλιακό γύρω από τα μάτια σας, προσέχοντας όμως να τα έχετε κλειστά έως ότου ολοκληρώσετε την επάλειψη για να μην μπει η αλοιφή ή η λοσιόν στο εσωτερικό τους.

Πρέπει επίσης να πλένετε καλά τα χέρια σας πριν βάλετε αντηλιακό γύρω από τα μάτια, για να αποτραπεί ο κίνδυνος διασποράς μικροβίων σε περίπτωση που κατά λάθος αγγίξετε τον οφθαλμικό βολβό.

Δεν πρέπει, τέλος να εφησυχάζετε όταν έχει συννεφιά (μελέτες έχουν δείξει ότι το 80% της UV διαπερνά τα σύννεφα), ούτε όταν κάθεστε στη σκια (η UV αντανακλάται στις λείες επιφάνειες, όπως το νερό, η άμμος, τα τζάμια των κτηρίων κ.λπ.), αλλά να φοράτε συνεχώς τα γυαλιά ηλίου.