Στα
μονοπάτια της παράδοσης
«Εν
χορώ και οργάνοις»
(Επί
των ορέων, ωραιότης)
Όπως κυλάει το γάργαρο, κρουσταλλένιο νερό από
τα σπλάχνα των Τζουμέρκων, έτσι κυλούν κατά την ανάγνωση και οι σελίδες του
φρεσκοτυπωμένου βιβλίου του Σπύρου Χ. Νεραϊδιώτη «Εν χορώ και οργάνοις»-(Επί τω
ν ορέων, ωραιότης).
Ένα
βιβλίο-θησαυρός για το χορό και το τραγούδι, τα έθιμα, τις συνήθειες, τους
ανθρώπους, τη φύση, το γάμο, το πανηγύρι και τις ομορφιές της ζωής, τις χαρές
και τις λύπες, τα γλέντια και τα μοιρολόγια, την ξενιτιά και το διακαή νόστο,
τους ανεκπλήρωτους πόθους και τους καϋμούς, τη φτώχεια και τη συμπόνια, τον
ξεριζωμό και την ερήμωση, το γυρισμό και τα πισωγυρίσματα στο χρόνο, τα
γεγονότα που σημάδεψαν την καθημερινότητά τους, τους διασωθέντες μύθους και όλα
όσα μικρά και μεγάλα έλαβαν χώρα τα
τελευταία πενήντα χρόνια στο αετόκτιστο χωριό, τη νύμφη των Ανατολικών
Τζουμέρκων, τη πολυτραγουδισμένη Νεράιδα.
Ένα πανέμορφο χωριό σκαρφαλωμένο
στον ουρανό, στα σύνορα μεταξύ των νομών Άρτας και Τρικάλων, οι κάτοικοι του
οποίου ευτύχησαν ν΄αγναντεύουν τα περήφανα κορφοβούνια της Βορείου Πίνδου και
τον Θεοπόταμο Άσπρο, τον και Αχελώο ονομαζόμενο.
Ένα
χωριό που στο διάβα των αιώνων έχει πολλά να διηγηθεί για τους ανθρώπους του
που πέρασαν και έφυγαν, έμειναν για πάντα μακριά του ή ξαναγύρισαν στην
πατροπαράδοτη αγκαλιά του, στη γη τους, τον τόπο όπου πρωτοαντίκρισαν αυτό το
σπάνιο δώρο της φύσης, το νεραϊδογέννητο
χωριό τους.
Αυτή
την πατρίδα, τη γενέτειρά του, ιστορεί το άξιο τέκνο της Σπύρος Χ. Νεραϊδιώτης,
χοροδιδάσκαλος και πρωτοχορευτής, καταγράφοντας περίτεχνα τα όσα βίωσε στην
πενηντάχρονη διαδρομή του στο χώρο του χορού και του τραγουδιού.
Αυτή
την πατρίδα, τη γενέτειρά του, ιστορεί το άξιο τέκνο της Σπύρος Χ. Νεραϊδιώτης,
χοροδιδάσκαλος και πρωτοχορευτής, καταγράφοντας περίτεχνα τα όσα βίωσε στην
πενηντάχρονη διαδρομή του στο χώρο του χορού και του τραγουδιού.
Με
περισσή γλαφυρότητα, που αγγίζει τα όρια του λυρισμού, καταθέτει πολύτιμη
παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές τα
απανθίσματα που αποθησαύρισε στην πολύχρονη ευδόκιμη πορεία του στους ρυθμούς,
τα βήματα και τα ακούσματα
πατροπαράδοτης μουσικής, τραγουδιών και χορών, αλλά και τις συνήθειες
και τα έθιμα των κατοίκων της περιοχής και ιδιαίτερα των ανθρώπων του χωριού
του που έγραψαν. ιστορία στη μνήμη και τις καρδιές των συγχωριανών τους.
Με
γνώμονα τις προσωπικές εμπειρίες και τα πολλαπλά προσωπικά βιώματά του μας ξεναγεί
στον υπέροχο κόσμο του χορού και του τραγουδιού που ευτύχησε να ζήσει όχι μόνο στο χωριό του
και τη γύρω περιοχή, αλλά και σε όλη την Ήπειρο, την Ελλάδα και άλλες χώρες
όπου έλαβε μέρος σε φολκλορικές
εκδηλώσεις, εκπροσωπώντας επάξια το γνήσιο ηπειρώτικο δημοτικό χορό και τη χώρα
μας, αποσπώντας πολλές τιμητικές διακρίσεις.
Οι σελίδες του βιβλίου εμπλουτίζονται με πολλές και σπάνιες
φωτογραφίες, σχετικές με το αντικείμενό του που υπηρέτησε πιστά και ανιδιοτελώς
επί μισόν αιώνα. Φωτογραφίες και πολλά τραγούδια στην πρωτόλεια απόδοσή τους,
που ανακαλούν στη μνήμη μας τα τελετουργικά και τις συνήθειες που επικρατούσαν
στους γάμους και τα πανηγύρια και σε άλλες παραστάσεις της ζωής των κατοίκων
της περιοχής. Δηλαδή όλα αυτά που καταμαρτυρούσαν και γέμιζαν την ύπαρξή τους
και που χάθηκαν στο διάβα του χρόνου, αλλά και παραμένουν στη μνήμη μας χάρη
στην εύγλωτη-ανεπανάληπτη περιγραφή και καταγραφή από το Σπύρο Νεραϊδιώτη, ο
οποίος αν και δεν διστάζει να θίξει καταστάσεις και νοοτροπίες που αλλοτριώνουν
την παράδοση, αφήνει ανοικτή την πόρτα της αισιοδοξίας για την τύχη της. Με το
συγκεκριμένο πόνημά του απαθανατίζει τα
όσα επικρατούσαν στα Ανατολικά Τζουμέρκα γύρω από το γάμο, τα πανηγύρια, τα
γλέντια και τους ανθρώπους του τόπου και του χωριού του. Και τα περιγράφει
τόσο. ζωντανά που σίγουρα θα ζηλέψουν φτασμένοι πανεπιστημιακοί, καθηγητές και
δάσκαλοι, ακόμη και λαογράφοι που έχουν γράψει παρόμοια πονήματα.
Όσο για
τον ίδιο το συγγραφέα, Σπύρο Χ. Νεραϊδιώτη, ο οποίος διακατεχόμενος από άκρατη
σεμνότητα αποποιείται την ιδιότητά του, αν και είναι το τρίτο του βιβλίο,
δηλώνω ευθαρσώς και χωρίς καμία διάθεση απονομής ευσήμων προς το πρόσωπό του,
πως κατά την ταπεινότητά μου είναι στον τομέα του πολύ ανώτερος από πολλούς
άλλους φτασμένους ομότεχνούς του. Και έχω υπόψη
μου πάμπολλους.
Επί τη
ευκαιρία οφείλω να συγχαρώ τον διακεκριμένο φιλόλογο και πολυγραφότατο
συγγραφέα και πρωτίστως κοινωνικό λειτουργό Δημήτρη Βλαχοπάνο, για την άρτια
επιμέλεια των κειμένων του βιβλίου.
Το
βιβλίο του Σπύρου Νεραϊδιώτη πρωτοπαρουσιάστηκε στην Άρτα και έτυχε ευρείας
αποδοχής τόσο εκ μέρους των συμπατριωτών και των βιβλιόφιλων, όσο και από τα
μέσα ενημέρωσης.
Θα
παρουσιαστεί και στην Αθήνα στις 4 Δεκεμβρίου, στις 18.00, στην αίθουσα
εκδηλώσεων της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας, Κλεισθένους 15, 7ος
όροφος.
Αστέρης
Αυγερινός