Στόχος της εκδήλωσης ήταν να αναδειχθεί η μοναδική
προσφορά των Ηπειρωτών Ευεργετών στη χώρας μας.
Όσο ξερό και άγονο είναι το έδαφος της Ηπείρου τόσο
πλούσιο φύτρωσε και ευτυχώς εξακολουθεί να φυτρώνει το δέντρο της ευεργεσίας.
Οι Ηπειρώτες είναι οι μεγαλύτεροι ευεργέτες του
έθνους. Οι πλούσιες δωρεές τους υπήρξαν καταλυτικές για τη μόρφωση, τον
πολιτισμό, τη διαπαιδαγώγηση, την απελευθέρωση της Ελλάδας και την κοινωνικοοικονομική
της ανόρθωση. Ιδιαίτερα κατά τη σκληρή εποχή
της Τουρκοκρατίας, οι προσφορές
και τα έργα τους είχαν ξεχωριστή και
αποφασιστική σημασία.
Συνέβαλαν σε μέγιστο βαθμό στην επιβίωση του
Γένους, στην πνευματική του αναγέννηση και στην πολιτική του αποκατάσταση.Ήταν
οι προάγγελοι και τροφοδότες της νεοελληνικής μας αναγέννησης.
Στα
αρχαίοελληνικά χρόνια οι άνθρωποι
χρησιμοποιούσαν τον όρο «ευεργέτης», για
να αποκαλέσουν τους θεούς που τους βοηθούσαν. Ο όρος αυτός ήταν από τότε
τιμητικός τίτλος. Ονόμαζαν τιμητικά
ευεργέτη κάποιον, για να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους.
Η ιστορία των κληροδοτημάτων των ευεργετών, ξεκινά
από τις αρχές του 19ου αιώνα κυρίως από την Ήπειρο, από όπου και κατάγονται οι
περισσότεροι ευεργέτες. Η οικονομική ευημερία των Ηπειρωτών κατά τον 18ο αλλά
και τον 19ο αιώνα, είχε αντίκτυπο όχι μόνο στην Ήπειρο αλλά και σε ολόκληρη την
Ελλάδα και το εξωτερικό.
Οι Ηπειρώτες ευεργέτες αποφασισμένοι να βοηθήσουν την πατρίδα τους,
επειδή δεν μπορούσαν, λόγω της τουρκικής κατοχής και δουλείας, να διαθέσουν απευθείας χρήματα στους Οθωμανικούς
Κρατικούς θεσμούς, δημιούργησαν το θεσμό της διαθήκης και της δωρεάς. 'Εφτιαξαν τα κληροδοτήματα και με τις
διαθήκες όρισαν τους διαχειριστές αυτών των περιουσιών αλλά και τους σκοπούς, τους οποίους θα έπρεπε οι πόροι των
κληροδοτημάτων να υπηρετήσουν. (π.χ. παιδεία, νεολαία, αναξιοπαθούντες κ.α.).
Στα χρόνια της Οθωμανικής δουλείας, πολλοί
δραστήριοι Ηπειρώτες άφησαν τον τόν τόπο τους και αναζήτησαν επαγγελματική διέξοδο σε ξένες χώρες. Οι
περισσότεροι από αυτούς ήταν φτωχοί. Ωστόσο πολλοί από αυτούς δημιούργησαν
μεγάλες επιχειρήσεις και διατήρησαν εμπορικές και οικονομικές σχέσεις με
ολόκληρο τον κόσμο. Ίδρυσαν εμπορικούς
και τραπεζικούς οίκους, καθώς και νοσοκομεία και σχολεία. Ποτέ όμως δεν ξέχασαν
την πατρίδα τους και ζούσαν με τον καημό να τη δούνε μια μέρα ελεύθερη.
Διατηρούσαν στενές οικονομικές και πνευματικές σχέσεις με την Ήπειρο και
ιδιαίτερα τα Γιάννινα. Προσπάθησαν από τη μεριά τους να βοηθήσουν με την κάλυψη
των βασικών βιοτικών αναγκών των συμπατριωτών τους, με την ενίσχυση ενδεών, με
την ανέγερση και τον καλλωπισμό ναών, με τη σύσταση φιλανθρωπικών και
κοινωνικών ιδρυμάτων. Επίσης, έδωσαν μεγάλη σημασία στη διάδοση της παιδείας
στην Ελλάδα.
Μεγάλες δωρεές συγκράτησαν για πολλά χρόνια
φιλανθρωπικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα. Οι ευεργέτες άνοιξαν τους κρουνούς του
χρήματος και έτσι βοήθησαν τους δασκάλους του Γένους, οι οποίοι άνοιξαν τους
κρουνούς του πνεύματος. Ακόμα, οι δωρεές
τους πέρα από την παιδεία απέβλεπαν στην προαγωγή της υγείας και της κοινωνικής
πρόνοιας.
Μεγάλοι εθνικοί ευεργέτες όπως οι: Αβέρωφ, Αρσάκης,
Γεννάδιος, Στουρνάρας, Τοσίτσας, Χατζηκώστας και αδελφοί Ζάππα, Ζωσιμάδες, Ριζάρη, Σίνα κ.ά. άφησαν
μία τεράστια πολιτιστική κληρονομιά που ακόμη και σήμερα είναι αισθητά φανερή.
Έτσι τα:
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο,
Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, Γεννάδιος Βιβλιοθήκη, Αστεροσκοπείο Αθηνών,
Ακαδημία Αθηνών, Αρσάκειο Παρθεναγωγείο, Ριζάρειος Εκκλησιαστική Σχολή,
Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο, Ζάππειο Μέγαρο, Εθνική
τράπεζα, Μητρόπολη Αθηνών, Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, Καλλιμάρμαρο
Παναθηναϊκό Στάδιο, θωρηκτό «Αβέρωφ» κ. ά., είναι έργα των μεγάλων ευεργετών
και έπαιξαν ρόλο στην προσπάθεια του τότε νεοσύστατου ελληνικού κράτους να
ορθοποδήσει.
Στα Ιωάννινα ιδρύθηκαν επίσης πάρα πολλά έργα: η
Επιφάνειος Σχολή, η πρώτη Σχολή των Ιωαννίνων με διδάσκαλους τους Μακρή,
Σουγδουρή και Ανθρακίτη, η Σχολή Γκιούμα που μετονομάστηκε σε Μπαλαναία Σχολή,
η Καπλάνειος Σχολή, που ήταν συνέχεια της Μαρουτσέας Σχολής με πρώτο διδάσκαλο
τον Αθανάσιο Ψαλίδα, η Ζωσιμαία Σχολή, που ιδρύθηκε το 1828 με χρήματα της
Ζωσιμαίας αδελφότητας και το νοσοκομείο Χατζηκώστα.
Πολυπληθές το ακροατήριο το Σάββατο 13 Δεκεμβρίου
2014, που απήλαυσε μια υψηλής ποιότητας πολιτιστική εκδήλωση φόρου τιμής για τους Ηπειρώτες Εθνικούς
Ευεργέτες, που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Ηπειρωτών Νοτίων Προαστίων ''Ο
Ρόβας'', στο Divani Apollon Palace, στο
Καβούρι Βουλιαγμένης.
Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ηπειρωτών Νοτίων Προαστίων
''Ο Ρόβας'' Πέτρος Θανόπυλος στον σύντομο χαιρετισμό-ομιλία, του, αφού αρχικά
παρουσίασε το ιστορικό του Συνδέσμου και την ιστορία του ταξιδευτή-πραγματευτή
Ρόβα, το όνομα του οποίου φέρνει ο Σύνδεσμος, εξήρε το έργο των ευεργετών με
καταγωγή προερχόμενη από την Ήπειρο, στη στήριξη και την ανάπτυξη της χώρας και
τόνισε, μεταξύ άλλων: ''Οι εθνικοί ευεργέτες με τις δωρεές και τα κληροδοτήματά
τους στήριξαν γενναιόδωρα και την ιδιαίτερη πατρίδα τους, αλλά προ πάντων το
Εθνικό Κέντρο''. ''Η Ήπειρος ανέδειξε τους σημαντικότερους εθνικούς ευεργέτες
δημιουργώντας έτσι ένα μοναδικό παγκόσμιο φαινόμενο, που δημιουργεί εύλογες
απορίες στους ανθρώπους του πολιτισμού και της οικονομίας'', είπε.
''Οι Ηπειρώτες Εθνικοί Ευεργέτες ήταν άνθρωποι με
ήθος, ανθρωπιά και ιδανικά που πρόσφεραν πολλά στη Μητέρα Πατρίδα. Η συνεισφορά
τους ήταν ιδιαίτερα πολύτιμη, τόσο κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821,
όσο και κατά τα πρώτα δύσκολα χρόνια της οργάνωσης του νεοσύστατου ελληνικού
κράτους.
Τιμούμε σήμερα τους Ηπειρώτες Ευεργέτες που
διαχρονικά και ποικιλότροπα υπηρέτησαν με την προσφορά και το έργο τους την
πατρίδα μας, που δοκιμάζεται σήμερα σκληρά.
Τα δημόσια κτήρια που άρχισαν να χτίζονται στην
Αθήνα στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, οφείλονται κατά κύριο λόγο, στους
Εθνικούς Ευεργέτες. Μόνο κατά την εικοσαετία 1900-1920 καταγράφονται 3962
δωρεές και κληροδοτήματα για την ενίσχυση των Εθνικών Αναγκών και την κατασκευή
κοινωφελών έργων.
Οι Ηπειρώτες Εθνικοί Ευεργέτες, δείχνουν και πάλι
τον δρόμο της ανιδιοτελούς προσφοράς, της δημιουργίας, της αλληλεγγύης και της
Εθνικής Ανάτασης''.
Ο
Αντιπρόεδρος της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος Κώστας Κωνής, που μαζί
με τον Ταμία Κωνσταντίνο Κωνσταντίνου και τα μέλη του Δ.Σ. της ΠΣΕ Τάσο Χατζή,
Βίκυ Αράπη-Καραγιάννη και Χριστόφορο Ευθυμίου, εκπροσώπησαν την κορυφαία
αποδημική οργάνωση των Ηπειρωτών, στο σύντομο χαιρετισμό του, αφού μετέφερε την
ευαρέσκεια του Δ.Σ. και του Προέδρου της ΠΣΕ Γιώργου Οικονόμου για την πρωτοβουλία της εκδήλωσης αυτής είπε
μεταξύ άλλων.
''Ο Θουκιδίδης αποχαιρετώντας τους νεκρούς του
πολέμου έλεγε ότι σε ανθρώπους που στάθηκαν στη ζωή τους γενναία με έργα, με
έργα πρέπει να εκφράζονται και οι τιμές που τους αρμόζουν. Αυτό κάνει ο
Σύνδεσμος Ηπειρωτών Νοτίων Προαστίων ο ''Ρόβας'', για τους Ηπειρώτες Εθνικούς Ευεργέτες.
Είναι ανάγκη σήμερα στις δύσκολες στιγμές που
περνάμε να δώσουμε όνειρα και οράματα στους νέους. Αυτό κάνει σήμερα ο
Σύνδεσμος Ηπειρωτών Νοτίων Προαστίων και ο εξαίρετος Πρόεδρος του Πέτρος
Θανόπουλος
Η ευεργεσία στη χώρα μας είναι αρχέγονος με πρώτο
ευεργέτη της ανθρωπότητας τον Προμηθέα, που τον ακολούθησαν και άλλοι. Στο
πλαίσιο αυτό κινήθηκαν με ανιδιοτέλεια, ψυχική ανωτερότητα και βαθύ αίσθμα
ευθύνης και προσφοράς, αλλά και αγάπης για την Πατρίδα και τους συμπατριώτες
τους, πάρα πολλοί Ηπειρώτες, τόσο σε εθνικό, όσο και τοπικό επίπεδο,
τοποθετώντας το ''εγώ'' στο ''εμείς'.
Η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος, διεκδίκησε
και επέτυχε την καθιέρωση ημέρας μνήμης Ηπειρωτών Εθνικών Ευεργετών, που
γιορτάζετε κάθε χρόνο σε Πανελλήνιες εκδηλώσεις κάθε χρόνο στις 30 Σεπτεμβρίου.
Δυστυχώς όμως η Ελληνική Πολιτεία και σήμερα ακόμη
δεν αξιολογεί την τεράστια προσφορά των Εθνικών μας Ευεργετών, παραβιάζοντας το
Σύνταγμα και την βούληση των διαθετών.
Είναι παράλογο. τα αγαθοεργά ιδρύματα της πόλεως των Ιωαννίνων να
διοικούνται και σήμερα με σουλτανικά φιρμάνια και υπό καθεστώς αδιαφάνειας και
μη συμμόρφωσης σε όσα συμπεριλαμβάνονται στις Διαθήκες των Ευεργετών. Πρέπει όλα αυτά τα αγαθοεργά, να
περιέλθουν στον Δήμο των Ιωανννιτών και στην Περιφέρεια Ηπέιρου.
Το αίτημα αυτό είναι διαρκώς επίκαιρο, και πρέπει
επιτέλους η Ελληνική Πολιτεία να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων να σεβαστεί το
Σύνταγμα και τη βούληση των Διαθετών και να νομοθετήσει έτσι ώστε τα Αγαθοεργή
των Ιωαννίνων να διαχειρίζονται επιτέλους από τους εκπροσώπους του Δήμου
Ιωαννιτών και της Περιφέρειας Ηπείρου και όχι από τον Μητροπολίτη Ιωαννίνων,
που έχει αποκτήσει αυτή την εξουσία από τα σουλτανικά φιρμάνια, που ισχύουν και
σήμερα 102 χρόνια μετά την Απελευθέρωση της Ηπείρου''.
Χαιρετισμό απήυθυνε ο Πρόεδρος του Συλλόγου
Επιστημόνων Φοιτησάντων στην Αυστρία Κωνσταντίνος Κάτσικας, που εξήρε την
Εθνική Ηπειρώτικη Ευεργεσία και αναφέρθηκε στην σημασία και την βαρύτητα του
έργου και της προσφοράς τους στην Βιέννη και Αυστρία, εστιάζοντας και στην
Προσφορά τους στο Ελληνικό Έθνος την περίοδο της Επανάστασης του 1821.
Ακολούθησε χαιρετισμός του Προέδρου του Συλλόγου
Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων ''Οι Ζωσιμάδες'' Φρίξος Πούρλης.
Τον διαδέχθηκε ο Καθηγητής της Μεγάλης Σχολής του
Γένους, του Ζωγραφείου Κωνσταντινουπόλεως, συγγραφέας Κωνσταντίνος Σουλιώτης
Κύριος ομιλητής στην εκδήλωση, που καθήλωσε το
ακροατήριο, ήταν ο εκπαιδευτικός-φιλόλογος και μέλος της Ζωσιμαίας Σχολής,
Σπυρίδων Εργολάβος, που κατέχει το θέμα της Ηπειρώτικης Ευεργεσίας και
Ηπειρώτικης Ευποιίας, όσο κανείς άλλος
και αγωνίζεται χρόνια να αποδοθούν τα
Αγαθοεργή Ιδρύματα της πόλεως των Ιωαννίνων στους νόμιμους διαχειρστές
τους, που είναι οι εκλεγμένοι Δημοτικοί και Περιφερειακοί εκπρόσωποι.
Τέλος το λόγο έλαβε η Αιμιλία Θωμοπούλου,
καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, Πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων του
Ζαππείου Εκπαιδευτηρίου Κωνσταντινουπόλεως που μίλησε για την συμβολή των
Ηπειρωτών στην εκπάιδευση στην Κωνσταντινούπολη.
Κλείνοντας την εκδήλωση ο Πρόεδρος του Συνδέσμου
Πέτρος Θανόπουλος, αφού ευχαρίστησε τους παρευρισκόμενους για την συμμετοχή
τους στην εκδήλωση, εξέφρασε την άποψη ότι, η αξιολόγηση του κοινού για την
προσπάθεια του Δ.Σ. του ''Ρόβα''
ανάδειξης της προσφοράς των Ηπειρωτών Εθνικών Ευεργετών, θα έχει θετικό πρόσημο
και συλλογική τους απόφαση είναι η διοργάνωση ποιοτικών εκδηλώσεων.
Την μουσική ευόδωση των παρευρισκομένων είχαν
αναλάβει ο Ηπειρώτης μουσικός Δημήτρης Υφαντής, που τραγούδησε με τον δικό του
μοναδικό τρόπο, ηπειρώτικα παραδοσιακά τραγούδια και η κομπανία του εξαίρετου
κλαρινίστα Δημήτρη Κότσικα που έπαιξε και αυτή παραδοσιακούς
ηπειρώτικους σκοπούς έχοντας στο τραγούδι την Κατερίνα Κουρεντζή
Το όλο συντονισμό και παρουσίαση της καθ΄ όλα αξιόλογης και πετυχημένης
εκδήλωσης είχε ο Αντιπρόεδρος του
Συνδέσμου Γιώργος Μάλλιος,
συνεπικορούμενος από τον Ταμία Βασίλη Γιαννούλη, τη Γενική Γραμματέα Χριστίνα
Νάκη, τον Έφορο Πολιτισμού Μενέλαο Ντάφλο, τον Έφορο Δημοσίων Σχέσεων Σπύρο
Παραλίκη, την υπεύθυνη Νεολαίας Έφη Παπασπύρου και τα μέλη του Δ.Σ. Αντώνη
Βασιλάκη και Χρήσρο Νάκα στους οποίους αξίζουν θερμά συγχαρητήρια για την
δουλειά του.
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν, εκτός από τους
προαναφερόμενους και ο Δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης Γρηγόρης
Κωνσταντάτος, που ήταν και μεγάλος χορηγός της εκδήλωσης, η Βουλευτής Αττικής
Γεωργία Μαρτίνου, η Περιφερειακή Σύμβουλος Δέσποινα Αφενυούλη, ο πρύτανης του
Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργος Καψάλης, ο Δημήτρης Δαβάκης, επικεφαλής της
Ελλάσωνος Αντιπολίτευσης στο Δήμο, ο Δημοσθένης Ντόγκας, Ηπειρώτικης καταγωγής,
Δημοτικός Σύμβουλος και Πρόεδρος της παράταξης''Δημοτική Βούληση Βάρης, Βούλας,
Βουλιαγμένης'',ο δημοτικός σύμβουλος και Πρόεδρος της επιτροπής Παιδείας στο
Δήμο Νίκος Βάσσης, ο Δημοτικός Σύμβουλος και Γραμματέας του Δημοτικού
Συμβουλίου Σπύρος Βαλάτας, ο πρώην Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά
και για πολλά χρόνια Πρόεδρος του ''Ρόβα'' Βασίλης Βενέτης, η Πρόεδρος της
Ένωσης Ηπειρωτών Αγίου Δημητρίου Λίλιαν Παπαδοπούλου, συνοδευόμενη από την Γενική
Γραμματέα Αλεξάνδρα Μπαλούμη, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ηπειρωτών Γλυφάδας
Γεράσιμος Ζωίδης, αντιπροσωπεία της Ομοσπονδίας Αποδήμων Μουργκάνας, με
επικεφαλής την Αντιπρόεδρο Ρούλα Χίνου
και την Γενική Γραμματέα Ευδοκία Μάλλιου, το ιδρυτικό μέλος του ''Ρόβα''
και για πολλά χρόνια στο Δ.Σ. Βασίλης
Αθανασόπουλος, ο Πρόεδρος της Αδελφότητας Δολού Ιωαννίνων Φοίβος Κουβαράς, ο
Βαγγέλης Πλιάκος μέλος του Δ.Σ. της Αδελφότητας Γραμμένου Ιωαννίνων, ο Χρήστος
Ριφιώτης πρόεδρος του Επιμορφωτικού Συλλόγου Βάρης, η Σούλα Κουκουλέτσου
Πρόεδρος του Ομίλου UNESCO Νοτίων Προαστίων ο Ηπειρώτης λαογράφος και
συγγραφέας Μητς Μήτσης, ο Νικόλαος
Μάρκου, Ταμίας του Συλλόγου Βορειοηπειρωτών Νοτίων Προαστίων καθώς και
εκπρόσωποι αποδημικών οργανώσεων, από άλλες περιοχές της χώρας που
δραστηροποιούνται στο Δήμο Βάρης Βούλας Βάρκιζας.
Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στον Σύνδεσμο Ηπειρωτών
Νοτίων Προαστών ''Ο Ρόβας'', για την πρωτοβουλία αυτή.
Δείτε σε 2 video, μιά έρευνα του Συλλόγου Ηπειρωτών
Κοζάνης, για τους Ηπειρώτες Εθνικούς Ευεργέτες
http://youtu.be/NdKk4UpLaAo
http://youtu.be/G5I9GmJZgmo