Γράφει
ο Λευτέρης Γείτονας*
Αλληλεγγύη
είναι το ηθικόν καθήκον της αλληλοβοήθειας. Στην κρίση που περνά η πατρίδα μας
πιστεύω στην αλληλεγγύη. Και πιστεύω σ' αυτή διότι αυτή «ρύσεται ημας εκ
παγίδος θηρευτών και από λόγου ταραχώδους».
Θα μας γλιτώσει από την παγίδα των αγρίων κυνηγών του πλούτου και
από λόγο διχαστικό και αλληλοσπαραχτικό.
Με
την αλληλεγγύη θα απομακρύνουμε τα ποικίλα κακά που μας επιτίθενται και οι
μάστιγες της ανεργίας και της πείνας θα φύγουν από τα σπίτια, από τα νοικοκυριά
στα οποία έχουν κατασκηνώσει.
Με την αλληλεγγύη η κοινωνική ισχύς θα
ξαναζωντανέψει και η γλώσσα θ' αρχίσει με λόγια και έργα να σκορπίζει την
ελπίδα.
Χρειαζόμαστε
λοιπόν μια νέα δυναμική συνεργασίας, αλληλοσεβασμού και ενσυναίσθησης, για να
φτάσει στον κοινωνικό ιστό η λυτρωτική και ευλαβητική δύναμη της αλληλεγγύης.
Όμως πέρα από την εννοιολογική και φιλοσοφική θεώρηση του όρου χρειαζόμαστε και
πρακτικές προτάσεις για να υφανθούν τα ιστία με τη βοήθεια των οποίων θα
κινήσουν τα καράβια για τα πελάγη της ανθρωπιάς.
Αλήθεια,
δεν θα ήταν έκφραση αλληλεγγύης και επαλήθευσης της κοινωνικής
αποτελεσματικότητας αν τα μουσεία της Ηπείρου έκαναν μια κοινή έκθεση με
Ηπειρωτικά προϊόντα στην Αθήνα και η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία κινητοποιούσε
τους Ηπειρώτες της Αττικής να προσέλθουν ευλαβώς και με τον οβολό τους να
αναδείξουν την προσπάθεια αυτή σε κίνηση
αλληλεγγύης; Δεν θα ήταν έκφραση και επικύρωση της αλληλεγγύης αν αυτή την
τεράστια διοργάνωση τη στηρίζαμε οικονομικά οι Ηπειρώτες επιχειρηματίες όλου
του κόσμου;
Κι
ακόμη θα έλεγα: όπου η ευγνωμοσύνη εκεί και η αλληλεγγύη.
Η μία έννοια χωράει
στην άλλη και οι δύο μαζί γίνονται τροφοδότρες της ανθρωπιάς.
Η
οικονομική κρίση που δημιουργήθηκε μας έχει φέρει σε αδιέξοδο και από το
αδιέξοδο αυτό θα βγούμε όχι λιθοβολώντας ο ένας τον άλλον, αλλά αλλάζοντας ο
ένας τον άλλον προς το καλύτερο και κάνοντας ώριμες επιλογές και απλές λύσεις
στην ύφανση ενός νέου παραγωγικού ιστού.
Χρειάζεται
να πάρουμε αποφάσεις τώρα. Κάθε χωριό, κάθε πόλη, κάθε περιοχή, πρέπει να
αξιοποιήσει τα μορφωμένα της παιδιά που μαραζώνουν βυθισμένα στην απογοήτευση
της ανεργίας και στην κατάθλιψη της απραξίας, να σκεφτούν δημιουργικά και να
δημιουργήσουν μια σταυροφορία που θα υπηρετήσει την καινοτομία, την
παραγωγικότητα και την συνεργασία. Να βοηθήσει ο ένας τον άλλον να αυξήσουμε το
δείκτη αυτάρκειας αξιοποιώντας τον ευλογημένο τόπο στον οποίο γεννηθήκαμε. Να
ενθαρρύνουμε τα νέα παιδιά και να τα βοηθήσουμε να κάνουν μικρά πράγματα που θα
οδηγήσουν σε μεγάλες αποδόσεις.
Με
ρώτησε ένας απόφοιτος του Ιεροδιδασκαλείου Βελλάς όταν πριν από 4 χρόνια πήγαμε
στη Θεσσαλονίκη για να τιμήσουμε τον ενενηνταπεντάχρονο (95χρονο) καθηγητή μας
Κώστα Φράγκο.
- Και τώρα δάσκαλε εσύ που ξέρεις από
επιχειρήσεις πώς θα βγούμε από την κρίση;
- Του απάντησα: Πρέπει να γίνουμε Πατρο -
Κοσμάδες, να φορέσουμε ράσο, να πάρουμε κι ένα ραβδί στο χέρι και να περάσουμε
από χωριό σε χωριό. Να παροτρύνουμε τους ντόπιους και ιδιαίτερα τα νέα παιδιά
να σπείρουν 3 βραγιές σπανάκι, 4 βραγιές λάχανα και πράσα, 5 σποριές φακές και
5 ρεβύθια, 15 σποριές στάρι και 15 βρώμη. Αργότερα 10 σποριές καλαμπόκι. Να
έχουμε και στο σπίτι μας ή κοντά στο σπίτι μας και 5 ζωντανά.
Αλήθεια,
πόσο χαμηλά βρίσκεται ο δείκτης κοινωνικής και οικονομικής αλληλεγγύης, όταν σε
μια χώρα που μπορεί να παραγάγει τα πάντα το 70% των αγροτικών προϊόντων που
καταναλώνουμε, είναι εισαγόμενα; Και
μέσα στο πνεύμα της αλληλεγγύης είναι αναγκαίο να ενταχθούν όλες οι επιχειρήσεις
του Ελλαδικού χώρου. Η αλληλεγγύη αυτή θα εκφραστεί με κανόνες ηθικής και
εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
Η
αλληλεγγύη στις παραγωγικές τάξεις και στους μικρούς και μεγάλους επαγγελματίες
μπορεί να αναπτυχθεί μόνο με ψύχραιμο διάλογο, με ανταλλαγή επιχειρημάτων για
διαμόρφωση προτάσεων αναπτυξιακής και κυρίως με τη βαθιά πίστη ότι το καλό το
δικό σου είναι και δικό μου καλό. Οι πολώσεις και η προσπάθεια επικράτησης του
ενός εις βάρος των άλλων μπορεί μόνο προσωρινά να ωφελήσει κάποιον ή κάποιους.
Σε βάθος χρόνου θα τους βλάψει όλους, θα τους εξαφανίσει όλους.
Η
αλληλεγγύη εκφράζεται και υπάρχει στην ίδια αξιακή γραμμή με την ευεργεσία.
Μόνο που η αλληλεγγύη είναι επιγένημα της ενσυναίσθησης και της βαθιάς και
άμεσης αγάπης προς τον πλησίον και οδηγεί στην εξίσωση και ενθάρρυνση των
συνανθρώπων μας και συχνά σε μια απαράμιλλη μαθητεία.
Η
αλληλεγγύη αποτελεί ενέργεια και πράξη που ενώνει τα άτομα ενός μικρού
κοινωνικού συνόλου, είναι η αναγνώριση και ο σεβασμός αμοιβαίων δικαιωμάτων και
υποχρεώσεων, είναι η ενεργός συμπαράσταση και συμμετοχή στις ψυχικές, πνευματικές και εργασιακές ανάγκες του
συνανθρώπου μας.
Και
αυτό το υπέροχο ενέργημα της αλληλεγγύης υπάρχει όχι μόνο στους ανθρώπους αλλά
και στα ζώα και στα φυτά. Στα ζώα είναι καταγεγραμμένο το φαινόμενο της
αντιπελάργωσης. Η αντιπελάργωση είναι το εξής φαινόμενο: Κατά τα μακρινά
αποδημητικά τους ταξίδια, οι ισχυροί και ακμαίοι πελαργοί, ανταποδίδουν στους
γεροντότερους τη γονική στοργή.
Κατά
την πτήση ή υπερπτήση όπως θα λέγαμε με αεροπορική ορολογία, οι νεαροί πελαργοί
πλησιάζουν τους κουρασμένους γονείς τους, απλώνουν κάτω από τις φτερούγες τους,
τα δικά τους φτερά και τους κρατούν στον αέρα για να ξεκουράζονται και να
ανανεώνουν τις δυνάμεις τους. Αλήθεια πόσο ο καθένας μας δεν θα ήθελε να είναι
δότης ή δέκτης μιας αντιπελάργωσης ενέργειας;
Ο
μεγαλύτερος ληστής της αλληλεγγύης είναι η αδράνεια λέει μια σοφή λαϊκή ρήση.
Αυτόν τον ληστή που λέγεται αδράνεια, η αλληλεγγύη μπορεί να τον συλλάβει, να
τον εξουδετερώσει. Όμως δε φτάνει η εξουδετέρωση της αδράνειας και η
μεγιστοποίηση της δράσης. Χρειάζεται το θάρρος, η πρωτοβουλία και η βαθιά
αφοσίωση ότι μπορείς με την αλληλοϋποστήριξη και την καλά οργανωμένη εργασία
όχι μόνο να διατηρήσεις τις θέσεις εργασίας στον εργασιακό χώρο που έχεις
ταχθεί να τον υποστηρίζεις και να τον προωθείς αλλά και να μεγαλουργήσεις.
Κι
έρχομαι τώρα στα καθ' ημάς. Έχετε μετρήσει τους επισκέπτες από τη Κύπρο,
Ισραήλ, Ολλανδία που φιλοξενείτε κάθε χρόνο στους υπέροχους ξενώνες των
Ζαγοροχωρίων. Έχετε πραγματοποιήσει έρευνα για να δείτε για ποιους λόγους σας
επιλέγουν; Έχετε πραγματοποιήσει έρευνα για να διαπιστώσετε αν έχουν εντοπίσει
τα εγχώρια προϊόντα σας; Έχετε μηχανισμούς και συστήματα ξενάγησης ανά δύο ή
ανά τρία χωριά μαζί; Ποιοι θα μπορούσαν να τους ξεναγήσουν; Αξιοποιήσαμε αυτό
το υπέροχο δυναμικό των παιδιών μας που έχουν σπουδάσει και ομιλούν δύο και
τρεις ξένες γλώσσες;
Υπάρχουν
χάρτες, με τις μοναδικές στον κόσμο διαδρομές; Υπάρχει ένας κατάλογος που να
ορίζει ανάλογα με την εποχή τι πρέπει να φοράνε και τι είναι αναγκαίο από
πλευράς φαγώσιμων να έχουν μαζί τους
στις πορείες οι επισκέπτες;
Θα
μπορούσα να καταγράψω ακόμα μεγάλο αριθμό σημαντικών προτάσεων, για συλλογή
βοτάνων για το ποιες οδηγίες και ποια υποστήριξη προσφέρουμε στους επισκέπτες
κατά τις ημέρες παγετού και χιονόπτωσης.
Εδώ
λοιπόν υπεισέρχεται η αλληλεγγύη των ομοτέχνων ή αν θέλετε η συντεχνιακή
αλληλεγγύη η οποία απαιτεί σεβασμό στον ομότεχνο και χαρά και διάθεση για
μίμηση όταν εκείνος κάνει κάτι το πρωτοποριακό. Θα μου επιτραπεί να τονίσω ότι
η πολιτική, «αν πεθάνουν, όλοι εγώ θα μεγαλουργήσω ή θα μονοπωλήσω τον
τουρισμό» θα οδηγήσει σε εξαφάνιση των μεγάλου αυτού αγαθού.
Στα
μέσα Ιουλίου βρέθηκα ένα πρωινό στην κάτω πλατεία του Μονοδενδρίου στις πίτες
του Κώστα. Εκεί η ζεστή χειρονομία του Ανδρέα Λαδιά να μας κεράσει έναν καφέ
άνοιξε την κουβέντα για τους κτηνοτρόφους. Μου μίλησε για τις δυσκολίες του
κλάδου. Τον κατανοώ. Είναι δύσκολη δουλειά. Την ξέρω. Την έχω κάνει.
Στη
ροή της συζήτησης τον ερώτησα αν οι χιλιάδες των επισκεπτών στα Ζαγοροχώρια
γεύονται τα υπέροχα γαλακτοκομικά τους προϊόντα κι αν τα αγοράζουν για να τα
πάρουν μαζί τους φεύγοντας για την πόλη ή την χώρα που θα επιστρέψουν.
Τον
παρότρυνα να κάνουν μια μικρή έρευνα για να δουν πόσοι από τους ξενώνες
χρησιμοποιούν αποκλειστικά γαλακτοκομικά προϊόντα της Ηπείρου.
Πόσοι
χρησιμοποιούν τα υπέροχα βότανα μας για τσάι;
Πόσοι χρησιμοποιούν τα μοναδικά
άγρια χόρτα μας;
Μου άρεσε η ιδέα του ΟΡΕΙΝΟΥ ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΟΥ όχι γιατί το έφτιαξε
γιός Βελλαΐτη, αλλά γιατί ελπίζω ότι θα γίνει κέντρο πώλησης Ζαγορίσιων
προϊόντων.
Αλήθεια,
πώς θα ξαναγυρίσουμε στην καλλιέργεια των οσπρίων και ιδιαίτερα στους γίγαντες
που θα μπορούσαν να αποτελέσουν μοναδικό έδεσμα σε συνδυασμό με τα χόρτα του
βουνού και τα υπέροχα βότανά μας; Πως θα ξαναγυρίσουμε στην καλλιέργεια της
Βρύζας και της πατάτας;
*Ο
Λευτέρης Γείτονας, Ηπειρώτης στην καταγωγή, εκπαιδευτικός, είναι ιδρυτής και ιδιοκτήτης, των Εκπαιδευτηρίων
''ΓΕΙΤΟΝΑ'', που έχουν έδρα στη Βάρη Αττικής.
ΠΗΓΗ:
www.geitonas.edu.gr