(16 Αυγούστου στο Γραικικό Άρτας)
Υπάρχουν όμως και οι μύστες της παράδοσης, οι οποίοι με μεράκι και κόπο, με άκαμπτη προσπάθεια και ασταμάτητη δουλειά κατορθώνουν να διατηρήσουν και να προάγουν ό,τι το παραδοσιακό, το αξιοπρεπές και-εν προκειμένω-Τζουμερκιώτικο πολιτιστικό δημιούργημα στο διάβα των αιώνων.
Και για να γίνουμε συγκεκριμένοι:
Ο Φώτης Χαχούλης παρουσιάζει τον Αύγουστο το έργο – ιδιωτική πρωτοβουλία «Λαογραφικές Ρίζες, Πέτρος Χαχούλης»
ΕΝΑΝ επίγειο παράδεισο δημιούργησε στο Άνω Γραικικό – Γραβιά Άρτας ο Φώτιος Π. Χαχούλης, Δικηγόρος, που διαμένει στην Αθήνα, αλλά ζει με το νου και την ψυχή στα Τζουμέρκα, τον οποίο είναι έτοιμος να παρουσιάσει στο κοινό, για να μοιραστεί τη χαρά και την ικανοποίηση του αποτελέσματος.
«Λαογραφικές Ρίζες Πέτρος Χαχούλης» είναι η ονομασία του δημιουργήματος, αφιερωμένη στον πατέρα του και πρόκειται για ένα έργο που αναπτύσσεται σε έκταση 30 στρεμμάτων, θυμίζοντας εικόνες από τα παλιά και διατηρώντας την παράδοση του τόπου. Για να φτάσει σε ένα μεγάλο ποσοστό το αποτέλεσμα του έργου του, ο Φώτης Χαχούλης επιστράτευσε το μεράκι, την αγάπη για τα Τζουμέρκα, το σεβασμό προς τα τοπικά ήθη και παραδόσεις, τη φαντασία, αλλά κυρίως την προσωπική του εργασία καθώς έγινε πελεκητής της πέτρας αλλά και χτίστης, όσο βεβαίως επέτρεπε ο χρόνος από την ενασχόληση με τη μάχιμη δικηγορία στην Αθήνα.
Όλο αυτό που βλέπουν οι συγχωριανοί, οι φίλοι και οι επισκέπτες δείχνει παράλληλα να είναι το αντίδωρο προς τον πατέρα του για όσα προσέφερε στην οικογένεια, την οποία κατάφερε να μεγαλώσει μέσα από χίλιες δύο στερήσεις, όπως άλλωστε συνέβαινε μ’ όλους σχεδόν τους Τζουμερκιώτες. Παρ’ όλα αυτά πρόκοψαν και δημιουργήθηκαν, χωρίς ωστόσο να ξεχάσουν τις ρίζες τους. Σ’ αυτές τις ρίζες επιστρέφει λοιπόν και ο Φώτης Χαχούλης που την Παρασκευή 16 Αυγούστου (ώρα 10.30 το πρωί) θα παρουσιάσει το έργο του «Λαογραφικές Ρίζες Πέτρος Χαχούλης» που αποτελεί ιδιωτική πρωτοβουλία απ’ αυτές που μόνο καλά λόγια μπορεί κάποιος να επιφυλάξει.
Ανάδειξη παραδοσιακού – λαϊκού πολιτισμού
Περιγράφοντας
το έργο του, αφιερωμένο στα 100 χρόνια (1913-2013) από τη γέννηση του πατέρα
του, ο κ. Χαχούλης αναφέρει: «Οι Λαογραφικές Ρίζες είναι μια αδιάσπαστη ενότητα
έρευνας, ταξινόμησης, ανάδειξης του παραδοσιακού – λαϊκού πολιτισμού, οι βάσεις
και τα στοιχεία που καταγράφουν ένα τρόπο ζωής σε μια τοπική ενότητα σε μια
χρονική περίοδο.
Η εξέλιξη – ανάπτυξη – βιομηχανοποίηση αφήνουν πίσω αυτόν τον τρόπο ζωής και η αναφορά σ’ αυτόν αποτελεί παρελθόν και παράδοση. Έτσι και το έργο αυτό προσπαθεί ενδεικτικά, αμυδρά και με σεβασμό να δείξει την εικόνα της τοπικής κοινωνίας των Τζουμέρκων 1950-1960. Αν το πετυχαίνει ή όχι δύσκολη η απάντηση και η κριτική.
Αιτία και αφορμή για το έργο αποτέλεσε το καλοκτισμένο σπίτι του ιδρυτού αυτού του χώρου, αρχιτεχνίτη πέτρας Πέτρου Γρηγορίου Χαχούλη, ενός εργατικότατου, προνοητικού, διορατικού και πραγματικού νοικοκύρη που φρόντιζε να συμμαζεύει τα πάντα και να έχει διπλά και τριπλά όλα τα εργαλεία και αντικείμενα αγροτικής και ποιμενικής ζωής (όλα τα αντικείμενα των εκθέσεων είναι οικογενειακά). Αυτό εκμεταλλεύτηκα, και οι ρίζες μου, τα βιώματα, ο γενέθλιος τόπος, η μουσική της Ηπείρου, η πλούσια συγγραφική Τζουμερκιώτικη παρακαταθήκη, μου έδωσαν τη δυνατότητα μέσα απόε 10ετή προσωπική σωματική – πνευματική – οικονομική καταπόνηση να δημιουργήσω 34 θεματικές ενότητες. Και σαν ελάχιστος φόρος τιμής για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του ιδρυτού ονομάζω το έργο «Λαογραφικές Ρίζες Πέτρος Χαχούλης». Γραικικό Ιούνιος 2013, ο δημιουργός και εκτελεστής του έργου Φώτης Χαχούλης.
Θεματικές ενότητες
Το έργο περιλαμβάνει 34 θεματικές ενότητες, τις εξής:
«Μνημείο Τζουμερκιώτη μάστορα… (επτά είδη στο κτίσιμο πέτρας, έκθεση έργων Κουδαραίων – πέτρινοι σταυροί – πρέκια – τζάκι – γωνολίθαρα. Έκθεση με κουδαρίτικα – τέχνη γεφυριών κ.λ.π.). Είσοδος. Λαογραφικές Ρίζες. Σκοπός. Βραχόβρυση, πέτρες, κυκλικό ξηραμένου έλατον. Παιδί το περιβόλι μου που θα κληρονομήσεις… Ξηρολιθιές. Διαδρομή στις τρεις λάκκες και ρεματιά. Κουβεντολόγι βλάχων… Το παράπονο του βλάχου… Πονηρός… Στρούγγα – στρουγγολίθαρα. Χώρος περιφραγμένος για γιδοπρόβατα. Τσάρκος – Κούρνος – Σκυλοκάλυβα. Έκθεση αχυρώνα. Εξωτερικό στέγαστρο, μου χάλασαν τη στρούγγα. Σκάρος – κούρος – βροχερή βραδιά στο σταθμό των νομάδων. Βάρτα ν’ τ’ αρμέξουμε. Λεξιλόγιο. Εσωτερικά. Εργαλεία – σκεύη κ.λ.π. αποθήκη. Ρακοκάζανο – διαδικασία παραγωγής – η καρφωσιά… Πάμε στην κορδέλα. Μαραγκός – ξυλουργός – εργαλεία. Γενεαλικό Αφών Χαχούλη Φώτη – Βαγγέλη – Πέτρου. Αγωγιάτες – σαμάρια κ.λ.π. Σαριτζήδες – σάρα – λέτα – ξύλα (αναπαράσταση). Παιδικά παιχνίδια και όνειρα. Πατίνι – τσιόπλες – λάστιχο κ.λ.π. Φωτογραφίες πέτρινων χρόνων – κείμενα – σχόλια – δρόμος Άρτα – Γιάννενα. Πέτρα μεταμόρφωση – φουρνέλο. Σφήνες – βαριά – παραμίνα. Πάμε στο καμίνι. Αμόνι – μέγγενη – βούτα – φωτιά. Έκθεση σιδηρικών και εργαλείων. Χαλκώματα γανώνω – γανωτζής. Βαρελάδες. Τρύγος. Βαρέλι μικρό – μεγάλος κάδος. Κατώγι – λαογραφική συλλογή. Κύρια έκθεση, αργαλειός, ραπτομηχανή, επαγγέλματα, κουρέας, τσαγκάρης, ιατρός κ.λ.π., εργαλεία γης, πατητήρι, βαρέλια, αμπάρι, πολλά κατσαρολικά, διάφορα. Πλυσταριό. «Με τα ζαλίγγια… με τα σκουτιά απ’ το πλύμα» καζάνι, κόπανος, σκαφίδα. Μαγειριό. Γωνιά – μάσια – καπνίζ’ ο μπουχαρής. Αλέτρι – ζυγός – μηχανή. «Φτερνά Χωράφια». «Αγροτικό Πανηγύρι». Ρίζες δένδρων. Κουμαριά, κέδρος, κερασιά, καρυδιά, φελίκι, πουρνάρι, γράβος, γκουτσουπιά. Καλύβα. Ερωτικά σκιρτήματα βουνού και στάνης (βοσκούλα, περδικομάτα, το θάμα, η φλογέρα). Πέτρινο αλώνι. Δαρτιά, δρεπάνια, δικριάνι, κοσκινίστρα. Νεροτροβιά. Πέτρινη κατασκευή σε μια θαυμαστή ρεματιά με πλατάνια και διαδρομή 120 μέτρων που σε αποζημιώνει, η φύση ζωγραφίζει. Τέτοια τραγούδια λέγουν. Ανθολογία από δημοτικά τραγούδια. Απόπατος. Βρος. Βροχιός – δεξαμενή. Βρύση Φώτη. Οι ρίζες πλατάνου κυριαρχούν στη ρεματιά. Μικρό φυτικό βασίλειο. Δεκάδες δένδρων στο μικρό χώρο της ρεματιάς. Μικρό φράγμα. Λίμνη φιδιών και στεναγμών. Πλάτανος, 14 κλωνάρια, 12 συνάφεια, ιστορία Γραικικού. Κρύα Βρύση και διαδρομή 120 μέτρων μέσω δάσους οδηγούν στην Κλεφτοβρύση. Κλεφτοβρύση. Βρύση Σιγαλιάς, πάμε στο δάσος… επιστροφή. Σταυραετός Τζουμέρκα. Παρατηρητήριο. Ύμνος, θαυμασμός, έξαρση και αναφορά στους λογοτέχνες που ύμνησαν τα Τζουμέρκα και έγραψαν για το χώρο αυτό. Σταυραετός – Κατσαντώνης, ψυχή των Τζουμέρκων!!!».
Όλα αυτά, χρόνια τώρα, με σεβασμό, με ποτάμια ιδρώτα και ανείπωτο κόπο τα κατάφερε ο Φώτης. Με αρχή, κανόνα και οδηγό τα λόγια του Παλαμά:
 |
| (Γραικικό Άρτας. Η πλατεία του χωριού) |
Υπάρχουν όμως και οι μύστες της παράδοσης, οι οποίοι με μεράκι και κόπο, με άκαμπτη προσπάθεια και ασταμάτητη δουλειά κατορθώνουν να διατηρήσουν και να προάγουν ό,τι το παραδοσιακό, το αξιοπρεπές και-εν προκειμένω-Τζουμερκιώτικο πολιτιστικό δημιούργημα στο διάβα των αιώνων.
Και για να γίνουμε συγκεκριμένοι:
Ο Φώτης Χαχούλης παρουσιάζει τον Αύγουστο το έργο – ιδιωτική πρωτοβουλία «Λαογραφικές Ρίζες, Πέτρος Χαχούλης»
ΕΝΑΝ επίγειο παράδεισο δημιούργησε στο Άνω Γραικικό – Γραβιά Άρτας ο Φώτιος Π. Χαχούλης, Δικηγόρος, που διαμένει στην Αθήνα, αλλά ζει με το νου και την ψυχή στα Τζουμέρκα, τον οποίο είναι έτοιμος να παρουσιάσει στο κοινό, για να μοιραστεί τη χαρά και την ικανοποίηση του αποτελέσματος.
«Λαογραφικές Ρίζες Πέτρος Χαχούλης» είναι η ονομασία του δημιουργήματος, αφιερωμένη στον πατέρα του και πρόκειται για ένα έργο που αναπτύσσεται σε έκταση 30 στρεμμάτων, θυμίζοντας εικόνες από τα παλιά και διατηρώντας την παράδοση του τόπου. Για να φτάσει σε ένα μεγάλο ποσοστό το αποτέλεσμα του έργου του, ο Φώτης Χαχούλης επιστράτευσε το μεράκι, την αγάπη για τα Τζουμέρκα, το σεβασμό προς τα τοπικά ήθη και παραδόσεις, τη φαντασία, αλλά κυρίως την προσωπική του εργασία καθώς έγινε πελεκητής της πέτρας αλλά και χτίστης, όσο βεβαίως επέτρεπε ο χρόνος από την ενασχόληση με τη μάχιμη δικηγορία στην Αθήνα.
Όλο αυτό που βλέπουν οι συγχωριανοί, οι φίλοι και οι επισκέπτες δείχνει παράλληλα να είναι το αντίδωρο προς τον πατέρα του για όσα προσέφερε στην οικογένεια, την οποία κατάφερε να μεγαλώσει μέσα από χίλιες δύο στερήσεις, όπως άλλωστε συνέβαινε μ’ όλους σχεδόν τους Τζουμερκιώτες. Παρ’ όλα αυτά πρόκοψαν και δημιουργήθηκαν, χωρίς ωστόσο να ξεχάσουν τις ρίζες τους. Σ’ αυτές τις ρίζες επιστρέφει λοιπόν και ο Φώτης Χαχούλης που την Παρασκευή 16 Αυγούστου (ώρα 10.30 το πρωί) θα παρουσιάσει το έργο του «Λαογραφικές Ρίζες Πέτρος Χαχούλης» που αποτελεί ιδιωτική πρωτοβουλία απ’ αυτές που μόνο καλά λόγια μπορεί κάποιος να επιφυλάξει.
Ανάδειξη παραδοσιακού – λαϊκού πολιτισμού
Η εξέλιξη – ανάπτυξη – βιομηχανοποίηση αφήνουν πίσω αυτόν τον τρόπο ζωής και η αναφορά σ’ αυτόν αποτελεί παρελθόν και παράδοση. Έτσι και το έργο αυτό προσπαθεί ενδεικτικά, αμυδρά και με σεβασμό να δείξει την εικόνα της τοπικής κοινωνίας των Τζουμέρκων 1950-1960. Αν το πετυχαίνει ή όχι δύσκολη η απάντηση και η κριτική.
Αιτία και αφορμή για το έργο αποτέλεσε το καλοκτισμένο σπίτι του ιδρυτού αυτού του χώρου, αρχιτεχνίτη πέτρας Πέτρου Γρηγορίου Χαχούλη, ενός εργατικότατου, προνοητικού, διορατικού και πραγματικού νοικοκύρη που φρόντιζε να συμμαζεύει τα πάντα και να έχει διπλά και τριπλά όλα τα εργαλεία και αντικείμενα αγροτικής και ποιμενικής ζωής (όλα τα αντικείμενα των εκθέσεων είναι οικογενειακά). Αυτό εκμεταλλεύτηκα, και οι ρίζες μου, τα βιώματα, ο γενέθλιος τόπος, η μουσική της Ηπείρου, η πλούσια συγγραφική Τζουμερκιώτικη παρακαταθήκη, μου έδωσαν τη δυνατότητα μέσα απόε 10ετή προσωπική σωματική – πνευματική – οικονομική καταπόνηση να δημιουργήσω 34 θεματικές ενότητες. Και σαν ελάχιστος φόρος τιμής για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του ιδρυτού ονομάζω το έργο «Λαογραφικές Ρίζες Πέτρος Χαχούλης». Γραικικό Ιούνιος 2013, ο δημιουργός και εκτελεστής του έργου Φώτης Χαχούλης.
Θεματικές ενότητες
Το έργο περιλαμβάνει 34 θεματικές ενότητες, τις εξής:
«Μνημείο Τζουμερκιώτη μάστορα… (επτά είδη στο κτίσιμο πέτρας, έκθεση έργων Κουδαραίων – πέτρινοι σταυροί – πρέκια – τζάκι – γωνολίθαρα. Έκθεση με κουδαρίτικα – τέχνη γεφυριών κ.λ.π.). Είσοδος. Λαογραφικές Ρίζες. Σκοπός. Βραχόβρυση, πέτρες, κυκλικό ξηραμένου έλατον. Παιδί το περιβόλι μου που θα κληρονομήσεις… Ξηρολιθιές. Διαδρομή στις τρεις λάκκες και ρεματιά. Κουβεντολόγι βλάχων… Το παράπονο του βλάχου… Πονηρός… Στρούγγα – στρουγγολίθαρα. Χώρος περιφραγμένος για γιδοπρόβατα. Τσάρκος – Κούρνος – Σκυλοκάλυβα. Έκθεση αχυρώνα. Εξωτερικό στέγαστρο, μου χάλασαν τη στρούγγα. Σκάρος – κούρος – βροχερή βραδιά στο σταθμό των νομάδων. Βάρτα ν’ τ’ αρμέξουμε. Λεξιλόγιο. Εσωτερικά. Εργαλεία – σκεύη κ.λ.π. αποθήκη. Ρακοκάζανο – διαδικασία παραγωγής – η καρφωσιά… Πάμε στην κορδέλα. Μαραγκός – ξυλουργός – εργαλεία. Γενεαλικό Αφών Χαχούλη Φώτη – Βαγγέλη – Πέτρου. Αγωγιάτες – σαμάρια κ.λ.π. Σαριτζήδες – σάρα – λέτα – ξύλα (αναπαράσταση). Παιδικά παιχνίδια και όνειρα. Πατίνι – τσιόπλες – λάστιχο κ.λ.π. Φωτογραφίες πέτρινων χρόνων – κείμενα – σχόλια – δρόμος Άρτα – Γιάννενα. Πέτρα μεταμόρφωση – φουρνέλο. Σφήνες – βαριά – παραμίνα. Πάμε στο καμίνι. Αμόνι – μέγγενη – βούτα – φωτιά. Έκθεση σιδηρικών και εργαλείων. Χαλκώματα γανώνω – γανωτζής. Βαρελάδες. Τρύγος. Βαρέλι μικρό – μεγάλος κάδος. Κατώγι – λαογραφική συλλογή. Κύρια έκθεση, αργαλειός, ραπτομηχανή, επαγγέλματα, κουρέας, τσαγκάρης, ιατρός κ.λ.π., εργαλεία γης, πατητήρι, βαρέλια, αμπάρι, πολλά κατσαρολικά, διάφορα. Πλυσταριό. «Με τα ζαλίγγια… με τα σκουτιά απ’ το πλύμα» καζάνι, κόπανος, σκαφίδα. Μαγειριό. Γωνιά – μάσια – καπνίζ’ ο μπουχαρής. Αλέτρι – ζυγός – μηχανή. «Φτερνά Χωράφια». «Αγροτικό Πανηγύρι». Ρίζες δένδρων. Κουμαριά, κέδρος, κερασιά, καρυδιά, φελίκι, πουρνάρι, γράβος, γκουτσουπιά. Καλύβα. Ερωτικά σκιρτήματα βουνού και στάνης (βοσκούλα, περδικομάτα, το θάμα, η φλογέρα). Πέτρινο αλώνι. Δαρτιά, δρεπάνια, δικριάνι, κοσκινίστρα. Νεροτροβιά. Πέτρινη κατασκευή σε μια θαυμαστή ρεματιά με πλατάνια και διαδρομή 120 μέτρων που σε αποζημιώνει, η φύση ζωγραφίζει. Τέτοια τραγούδια λέγουν. Ανθολογία από δημοτικά τραγούδια. Απόπατος. Βρος. Βροχιός – δεξαμενή. Βρύση Φώτη. Οι ρίζες πλατάνου κυριαρχούν στη ρεματιά. Μικρό φυτικό βασίλειο. Δεκάδες δένδρων στο μικρό χώρο της ρεματιάς. Μικρό φράγμα. Λίμνη φιδιών και στεναγμών. Πλάτανος, 14 κλωνάρια, 12 συνάφεια, ιστορία Γραικικού. Κρύα Βρύση και διαδρομή 120 μέτρων μέσω δάσους οδηγούν στην Κλεφτοβρύση. Κλεφτοβρύση. Βρύση Σιγαλιάς, πάμε στο δάσος… επιστροφή. Σταυραετός Τζουμέρκα. Παρατηρητήριο. Ύμνος, θαυμασμός, έξαρση και αναφορά στους λογοτέχνες που ύμνησαν τα Τζουμέρκα και έγραψαν για το χώρο αυτό. Σταυραετός – Κατσαντώνης, ψυχή των Τζουμέρκων!!!».
Όλα αυτά, χρόνια τώρα, με σεβασμό, με ποτάμια ιδρώτα και ανείπωτο κόπο τα κατάφερε ο Φώτης. Με αρχή, κανόνα και οδηγό τα λόγια του Παλαμά:
Και κανενός πατέρα από τη
Σπάρτη,
και τάφου κανενός απ’ την
Αθήνα
τα κόκκαλα δεν πήγα να
ξεθάψω,
να τα χτίσω στην πόρτα του
σπιτιού μου,
για να φαντάξω. Κ. Παλαμάς
Στις
16 Αυγούστου, λοιπόν, όλοι οι Τζουμερκιώτες/σσες στο Γραικικό Άρτας, για να ζήσουμε τη ζωή στο
Τζουμέρκο, να αποτίσουνε φόρο τιμής στους Τζουμερκιώτες/τισσες που κράτησαν
αυτό τον τόπο «καθάριο», να
ευχαριστήσουμε το Φώτη για την τεράστια αυτή προσφορά και να βροντοφωνάξουμε:
ΕΥΓΕ, ΦΩΤΗ.