Γράφει ο Μίλτος Μπούκας
Προς τον Δήμαρχο και Πρύτανη Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Στις 19 Δεκεμβρίου 1980 δημοσιευόταν στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως από τον τότε Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Αθ. Ταλιαδούρο κ. Πρόεδρο Δημοκρατίας Κ. Καραμανλή, η ίδρυση Κέντρου Υδροβιολογικών Ερευνών (ΚΥΒΕ), υπό το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων με εμπνευστή τον αείμνηστο Γ. Καλλίστρατο, Καθηγητή Ιατρικής (έδρα Φυσιολογίας). Στο ερευνητικό κέντρο παραχωρήθηκε επίσης έκταση δημοσίου κτήματος 25 στρεμμ. στο Κατσικά για την φερέλπιδα οικολογική προσπάθεια. Η μετά Καλλίστρατον εποχή, έφερε την κατάργηση αυτού του ανεκτίμητου περιβαλλοντικού κέντρου, για το λιμνιαίο οικοσύστημα και για την συστηματική μελέτη και εκμετάλλευση του υδροβιολογικού πλούτου, προδιαγράφοντας την τύχη της Παμβώτιδας και των υδάτινων πόρων της Ηπείρου γενικότερα. Πριν από 33 χρόνια προβλέπονταν καταστατικά, από το τότε επιστημονικό δυναμικό του ιδρύματος, η μελέτη και αξιοποίηση των απορριμμάτων και άλλων μη εκμεταλλεύσιμων γεωργικών και θαλασσίων προϊόντων, εστιάζοντας κύρια στην μόλυνση του περιβάλλοντος και στην εξεύρεση μεθόδων αντιμετώπισής της! Αλήθεια τι απέμεινε από το μεγαλόπνοο εκείνο επιστημονικό εγχείρημα;
Η διαπιστωμένη παραδοχή από την δεκαετία του ’80 για τον ευτροφισμό της λίμνης, αισθητής ακόμη και δια γυμνού οφθαλμού, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, με το «άνθισμα» των κυανοβακτηρίων αντιμετωπίζει σήμερα την «ένοχη» σιωπή της τοπικής πολιτικής και πανεπιστημιακής κοινότητας, για τους κινδύνους υγείας που διατρέχουν οι «χρήστες» των δραστηριοτήτων αναψυχής (σκι, κωπηλασία, κανό καγιάκ, κολύμπι κ.α.). Σε σύγχρονες κοινωνίες κατευθυνόμενης είδησης, αποτελεί τραγική ειρωνεία, κάποιοι να δύναται να εμφανίζονται σε δίκτυα πράσινων πόλεων ή πράσινα πανεπιστήμια… και το υγρό σώμα της λίμνης να βρίσκεται μπρος σε ολοκληρωτική κατάρρευση.
Στην ημερίδα για την βιοποικιλότητα το 2010, μεταξύ των στοιχείων που παρατέθηκαν από την καθηγήτρια Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) Μαρία Μουστάκα, για την θερμή περίοδο 2008-2009 (Ιούλιος-Αύγουστος-Σεπτέμβρης), οι τιμές για τον βιοόγκο φυτοπλαγκτού είναι αυξημένες από 30-118 φορές πάνω από την επιθυμητή τάξη μεγέθους, για δε την συμμετοχή των κυανοβακτηρίων υψηλής τοξικότητας της τάξης του 90-99%!!!
Ανάλογη ραγδαία υποβάθμιση εντοπίστηκε στην τελευταία έρευνα του τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ και για την λίμνη της Καστοριάς από τις αστικές και γεωργικές χρήσεις.
Η πρόσφατη αυτή επιστημονική εργασία για την ποιότητα των υδάτων της Καστοριάς, για το διάστημα 2010-2012 καταδεικνύει σύμφωνα με τις αναλύσεις δειγμάτων ότι τα «βακτήρια-φονιάδες» εκτοξεύτηκαν σε τιμές δεκαπλάσιες σε σχέση με προηγούμενα χρόνια, παρ’ όλη την ύπαρξη βιολογικού συστήματος! Από τα 25 mg/l την περίοδο 1999-2007 στα 50-280 mg/l. Οι συνθήκες αυτές ακραίων ρυπαντικών φορτίων, αφορούν και την γειτονική της Παμβώτιδα, με παράλληλη ζωή, και με απειλή οριστικής υποβάθμισης, εάν διατηρηθούν και τα επόμενα χρόνια τα υψηλά επίπεδα τοξικότητας. «Νεκρή λίμνη» την είχε χαρακτηρίσει ο ειδικ. Βιολόγος-ωκεανολόγος Γ. Παπαθεοδώρου του Παν/μίου Πατρών… Κι επειδή φωνές επιμένουν ότι τα νερά είναι κατάλληλα και δεν διατυπώνουν επιφυλάξεις (Δήμος Ιωαννιτών, Περιφέρεια, Ν.Ο.Ι., Σύλλογος Θαλασσίου Σκι, νήσος) θα επιθυμούσαμε την υπεύθυνη γνώμη του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης και του Παν/μίου Ιωαννίνων, δια του Τμήματος Βιολογίας.
Σημειωτέον σε ανάλογη περίσταση αθλητικής διοργάνωσης (1-6-2008) του «διάπλου» από Γιάννενα ως το νησάκι, για ομαδικό κολύμπι 14 αθλητών, είχαμε απόσυρση τελευταίας στιγμής, από τον Φορέα Διαχείρισης Λίμνης αν και συνδιοργανωτή με την Νομ/κή Αυτ/ση, με ηχηρή ανακοίνωση «μη συμμετοχής». Διατυπώθηκαν τότε αυτονόητες επιφυλάξεις για το διαταραγμένο οικοσύστημα των υδάτων, στηλιτεύοντας το τεράστιο πρόβλημα των τοξινών, την ελλιπή ενημέρωση του κοινού, διατυπώνοντας χαρακτηριστικά για το κολύμπι «…ότι είναι η πρώτη δραστηριότητα που εγκαταλείπεται και η τελευταία που ανακάμπτει…»
Έκτοτε πέρασαν 5 χρόνια, ο δήμος διεκδικεί για την προβολή των εκατό χρόνων ανεξαρτησίας, αγώνες ευρωπαϊκής εμβέλειας θαλασσίου σκι, για τους οποίους ο «ευπρεπής» Δήμαρχος της γιαννιώτικης Δανιμαρκίας «…όλα τα σφάζει, όλα τα μαχαιρώνει…»
Θα υπάρξει επιτέλους ξεκάθαρη, αταλάντευτη τοποθέτηση, κε Πρύτανη των Ιωαννίνων, με αναλυτικά στοιχεία για τον κόσμο, των ανοξικών συνθηκών της Παμβώτιδας και για τα τοξικά κυανοφήκη;
Μεγάλος αριθμός νεαρών αθλητών εκτίθεται σε καθημερινή χρήση. Στην άλλη μεγάλη πληγή ρύπανσης του αέρα του λεκανοπεδίου, από τα μικροσωματίδια της αιθαλομίχλης των κρύων ημερών δικαιωθήκαμε, αμφισβητώντας τις μετρήσεις του Καθηγητή κου Κασσωμένου του Φυσικού Τμήματος, για ανώτερη καταγραφή τιμών τα 42 mg/m3, ενώ η μέτρηση του Δημόκριτου έδειξε από 10/1-10/2-2013, 19 μετρήσεις πάνω από 50 mg/m3 μεταξύ των οποίων 5 πάνω από 100 mg/m3…
H αντί της αυθεντίας της επιστημονικής, θα αφήσουμε να κόψουν τις κορδέλες εγκαινίων, ο δήμαρχος και ο περιφερειάρχης υποκαθιστώντας τους ειδικούς, προβάλλοντας σαν διοργανωτές, εκδηλώσεις προβολής του υποτιθέμενου έργου τους…;
Η άγαρμπη απόπειρα εκρίζωσης καλαμιώνων για την κατασκευή του υγρού στίβου θαλασσίου σκι (80 μ. x 800 μ.) πίσω από το ανάχωμα Αμφιθέας, καταμαρτυρά το «δόλιον» της χωροθέτησης, ο επίμαχος εκείνος ο καλαμιώνας είναι το μόνο σημείο που τηρεί τις προδιαγραφές υγιεινών υδάτων, σύμφωνα με τα διεθνή standards ποιοτικής διαβίωσης. Τα τρεχούμενα αυτά νερά είναι τα νερά των πηγών του «Σεντενίκου» δηλαδή έρχονται από τα έγκατα του Μιτσικελίου, η τελευταία όαση και ελπίδα οξυγόνωσης και αναπνοής της Παμβώτιδας.
5-3-2013
Μίλτος Μπούκας