Τελευταίο «κλικ» για τον Κώστα Μπαλάφα
Του Χαράλαμπου Γαλιάνδρα Αρτινού
Στη χορεία των Αθανάτων μετήλθε την Κυριακή το πρωί, 9 Οκτωβρίου 2011, το καταξιωμένο τέκνο της Ηπείρου, κορυφαίος καλλιτέχνης της φωτογραφίας Κώστας Μπαλάφας.
Ταξίδεψε για τη Χώρα των Αγγέλων κατά τη διάρκεια του ύπνου ονειρευόμενος, ίσως, έναν καλύτερο κόσμο απ΄ αυτόν που έζησε επί της Γης, προβληματισμένος και ανήσυχος γι΄ αυτόν που άφησε πίσω του. Ένα κόσμο για τον οποίο αγωνίστηκε σεμνά και ταπεινά για να ορθοποδήσει με το όπλο επ΄ ώμου και τη φωτογραφική μηχανή ανά χείρας.
Έτσι σεμνά και ταπεινά έφυγε, για να τύχη θερμής υποδοχής στη χώρα των αγγέλων. Όπως θερμός υπήρξε και ο αποχαιρετισμός από την ηπειρώτικη αποδημία και την Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας, που εκπροσωπήθηκε από τον Α΄ αντιπρόεδρό της κ. Κώστα Κωνή και η οποία σχετικά πρόσφατα είχε τιμήσει τον Κ. Μπαλάφα. Κοντά του στο τελευταίο αντίο η αφοσιωμένη σύντροφος της ζωής του κυρα-Βάγγιω (Ευαγγελία), τα παιδιά του Γιώργος και Στέλλα, στενοί συγγενείς, φίλοι, συναγωνιστές στα δύσκολα χρόνια του αντάρτικου κατά τη διάρκεια της Κατοχής αλλά και μετέπειτα στη διάρκεια του εμφύλιου σπαραγμού, τις διώξεις, τις φυλακίσεις, τις εξορίες.
Τα περισσότερα πρόσωπα σκυθρωπά, δακρυσμένα, ρυτιδιασμένα από τις κακουχίες, τον πόνο και το μόχθο. Παρακολούθησαν τη νεκρώσιμη ακολουθία και είπαν το στερνό αντίο σ΄ έναν άνθρωπο, έναν αξιοθαύμαστο δημιουργό που ανάλωσε τον περισσότερο χρόνο της ζωής του απαθανατίζοντας με το φακό του την κατοχική, εμφυλιοπολεμική και μετεμφυλιοπολεμική Ήπειρο, κυρίως, αλλά και την άλλη Ελλάδα.
Για τον πρωτοπόρο Έλληνα φωτογράφο της Εθνικής Αντίστασης και της εν γένει ζωής στην κακοτράχαλη και πολυδοκιμασμένη Ήπειρο γράφηκαν, επιτέλους, πολλά, με αφορμή το θάνατό του, για τη ζωή και το έργο του. Πολύ λίγα όμως για το σεμνό και ταπεινό Ηπειρώτη ο οποίος καθ΄ όλη τη διάρκεια του 94χρονου βίου του τόσο με το έργο του όσο και με τη στάση του δεν έπαψε στιγμή να διδάσκει ήθος. Και γνώση, βεβαίως, όχι μόνο για τη χρήση του φακού αλλά και για την πρέπουσα στάση ζωής των συμπατριωτών μας και κυρίως των νέων. Σ΄αυτούς πρωτίστως μεταλαμπάδευσε τις πολύπειρες εμπειρίες που αποκόμισε κατά την πολύχρονη περιπλάνησή του στα δύσβατα μονοπάτια της νεότερης Ελλάδας.Πρωτεύουσα θέση στη διδασκαλία του είχε η μετάδοση της αγωνίας του για το μέλλον της πατρίδας και των μελλοντικών γενιών, της έκπτωσης των ηθικών αξιών, της υποβάθμισης της παιδείας, του κοινωνικού κράτους, της απουσίας αγάπης για τον πλησίον, την έλλειψη μέριμνας αλληλοβοήθειας, της παραχάραξης της ιστορίας, της ανελέητης εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Αγωνία και προβληματισμός που χαρακτήριζαν τον Άνθρωπο Κώστα Μπαλάφα, αναδείκνυαν το υψηλό φρόνημα και το ηθικό ανάστημά του.
Για τη ζωή και το έργο του μίλησαν στους επικήδειους αποχαιρετιστήριους λόγους ο μαθητής και επιστήθιος φίλος του Κώστας Μπόμπορας, ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, στο οποίο περιήλθε με δωρεά όλη συλλογή του, Άγγελος Δεληβοριάς, ο καπετάν «Ερμής» Νίκος Πριόβολος και ο συναγωνιστής και συμπατριώτης Κώστας Καλυβιώτης.
Καλέ μας μπαρμπα-Κώστα σ΄ ευχαριστούμε για όσα έδωσες στην Ελλάδα, την Ήπειρο, τη γενέτειρά σου Κυψέλη (Χώσεψη) Άρτας, την Τέχνη, τον Πολιτισμό, την Ιστορία. Νοώ, όμως, πως δεν συμβαίνει το αυτό και στην επίσημη Πολιτεία και ιδιαίτερα εκεί στο και υπουργείο Πολιτισμού ονομαζόμενο αφού ούτε εκπροσωπήθηκε, ούτε στεφάνι έστειλε, όπως πράττει σε αντίστοιχες περιπτώσεις μεγαλοσχημόνων, οι οποίοι μάλιστα ακόμη και σήμερα κηδεύονται… δημοσία δαπάνη!
Εμείς πάντως οι Ηπειρώτες και οι φίλοι σου θα σε έχουμε παντοτινά στο νου και την καρδιά και θα σε τιμούμε όπως κι εσύ μας τίμησες με το παραπάνω με το σπουδαίο έργο που μας άφησες, ανεκτίμητη παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές. Το ίδιο ισχύει και προσωπικά, αφού είχα την τύχη να φιλοξενηθώ στο σπίτι σας και να περιβληθώ της εμπιστοσύνης σας.
Εμπιστοσύνη που αποδεικνύεται από την ανοιχτή συζήτηση που είχα μαζί σου, παρουσία του προέδρου της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Τζουμέρκων (ΙΛΕΤ), η οποία ανέλαβε την ευθύνη διαφύλαξης και ανάδειξης μέρους του έργου σου στην περιοχή της Ηπείρου, φιλολόγου, κριτικού και συγγραφέα Κώστα Μαργώνη και του χοροδιδάσκαλου και δημοσιογράφου Κώστα Μπατσή.
Τη μαγνητοσκοπημένη συζήτησή μας, την τελευταία, ίσως που διεξήγαγες, αφού σεμνά απέφευγες τις συνεντεύξεις και παρουσιάσεις, αναλαμβάνω την υποχρέωση να τη δημοσιοποιήσω οπτικοακουστικά εν ευθέτω χρόνο, γιατί μέσα απ΄ αυτήν βγαίνει όλη η αγωνία και ο προβληματισμός για το σήμερα και το αύριο της πατρίδας μας.
Μα πάνω απ΄ όλα πηγάζει το ήθος και η σεμνότητα που πάντα σε διέκριναν.
Καλό Παράδεισο, αγαπητέ μπάρμπα-Κώστα.