Η συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο της Δευτέρας 16 Μαΐου για την κυκλοφοριακή Μελέτη στην Β΄ Φάση από την Τεχνική Έκθεση των Συγκοινωνιολόγων Σ. Ευσταθιάδη και Κ. Ηλιόπουλου επαναφέρει στην ημερήσια διάταξη το μείζον ζήτημα του Επανασχεδιασμού της κορεσμένης πόλης των Ιωαννίνων. Η φιλοσοφία και πάλι του επιγραμματικού και επιδερμικού πονήματος ημίμετρων χωρίς τόλμη και χωρίς ριζοσπαστική πρόταση πιστοποιεί και την καταδίκη, εν τη γενέσει του, ενός ακόμη κυκλοφοριακού εγχειρήματος. Η επιτακτική ανάγκη της διαμόρφωσης ενός νέου ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ για την αστική κινητικότητα δεν έλαμψε ούτε από την παρούσα Δημοτική Αρχή ούτε και από την αντιπολίτευση που αναλώθηκαν σε μια τροχονομοδεικτική ρητορική άνευ ουσίας.
Όταν οι βασικές κατευθύνσεις για μια τέτοια στρατηγική,
δεν υπάρχει ενιαία χωροταξική διάθεση και συγκοινωνιακός σχεδιασμός
δεν υπάρχει επί της ουσίας εναρμόνιση των χρήσεων γης με το είδος των συγκοινωνιακών υποδομών
δεν υπάρχει διαχείριση της κυκλοφορίας με φιλοπεριβαλλοντικά Μαζικά Μέσα Μεταφοράς
δεν υπάρχει προτεραιότητα σε έξυπνη κυκλοφορία και αναβάθμιση της οδικής ασφάλειας (βλ. προβλήματα προς Κενάν Μεσαρέ)
δεν διαφαίνονται αναπλάσεις για ήπιες μετακινήσεις
δεν υπάρχει ωφέλιμος χώρος για πεζούς και ποδηλάτες
δεν υπάρχουν μέτρα για το περιβάλλον και την απορρύπανση της ατμόσφαιρας
δεν υπάρχει αναμόρφωση του οδικού χώρου υπέρ του κοινωνικού
δεν υπάρχουν ποιοτικά κριτήρια και τα δικαιώματα των πεζών δεν είναι προτεραιότητα,
Τότε τα κακώς κείμενα και αδιέξοδα θα μας συνοδεύουν αναμένοντας λύση σε μια μελλοντική Δημοτική Αρχή…
Η πόλη είμαστε εμείς και στο χέρι μας είναι να την κάνουμε καλύτερη, είτε μέσω των εκλεγμένων αρχών, είτε με πρωτοβουλίες πολιτών.
Η βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων με την εφαρμογή φιλικών συγκοινωνιακών συστημάτων μετακινήσεων αποτελεί κυρίαρχο στόχο για τις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες. Η βελτίωση των δημόσιων μεταφορών μέσω της προαγωγής ήπιων μορφών διακίνησης, τραμ (που αμφισβητήθηκε) μικρών minibus, ποδήλατο και το βάδισμα αποτελούν δικαίωμα του πολίτη στην προάσπιση της υγείας και στην ποιότητα ζωής των κατοίκων. Η προστασία του μικροκλίματος από μικροσωματίδια ΡΜ10 και ΡΜ2,5 και του περιβάλλοντος εν γένει είναι υποχρέωση Εθνικών δεσμεύσεων στη μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου και την συνεισφορά μας στο παγκόσμιο κλίμα. Η αποκατάσταση του βιώσιμου Αστικού Περιβάλλοντος των Ιωαννίνων πρέπει να αποτελεί βασικό μέλημα των εκάστοτε εκλεγμένων για το επίπεδο ζωής των κατοίκων και επισκεπτών.
Αξιοσημείωτη ωστόσο η αποσιώπηση του φόρτου διακίνησης της μελέτης που αφορά το ιστορικό κέντρο. Η “ένοχη” μη αποτροπή της χρήσης του αυτοκινήτου στον ευαίσθητο αυτό ιστορικό ιστό που δέχεται όλο το βάρος της αυτοκίνησης αποτελεί στα χρονικά παγκόσμια πρωτοτυπία.
Μπορούμε να παραμένουμε αδιάφοροι στη μη πρόβλεψη και ατελή σχεδιασμό μιας μελέτης που επιφέρει την άλωση του ιστορικού και αισθητικού κέντρου; (και έχει καταστήσει την παραλίμνια περιοχή ένα τεράστιο parking 1250 θέσεων όπως σωστά το περιέγραψε ο κος Φίλιος). Αυτή η μαζική παράνοια ατέλειωτης αυτοκινητοπομπής διαταράσσει την πολιτιστική μας ταυτότητα και αποτελεί πλέον μελανό παράδειγμα συνεχούς υποβάθμισης. Δημιουργεί βλάβη στην ιστορική μας μνήμη πλήττοντας και την εικόνα του τουριστικού μας προϊόντος εγκαθιδρύοντας την τριτοκοσμική της εκδοχή. Με τον τρόπο αυτό η εμπορική δραστηριότητα αποδυναμώνεται και η παλαιά πόλη χάνει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και των τουριστών. Τα αυξανόμενα λουκέτα επαγγελματικών επιχειρήσεων μέσα στην καρδιά της αγοράς είναι προβολή ασυνέχειας, εστία αφισορύπανσης και βρωμιάς.
Η Αβέρωφ (προς το ιστορικό κέντρο), η Ανεξαρτησίας, η Εθν. Αντιστάσεως, η Λόρδου Βύρωνος, η Καραμανλή, η Κουντουριώτου κ.ά. ο αριθμός των οποίων τα ενοικιαστήρια των επαγγελματικών χώρων πολλαπλασιάζεται καθημερινά αποτελούν το πλέον αξιόπιστο δείγμα. Για το ιστορικό κέντρο, Κάστρο και Α΄ Ζώνη, περιμετρικά θα μπορούσε να υπάρξει η αξιοποίηση των μνημειακών συνόλων σαν ενοποίηση Αρχαιολογικών χώρων.
Προώθηση της αντίληψης της ιδιαίτερης πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Ενδυνάμωση της νοοτροπίας εκμετάλλευσης του πολιτιστικού περιβάλλοντος με δράσεις αισθητικής και καλλιτεχνικής αναβάθμισης.
Δράσεις ανάδειξης του πρώτου πυρήνα της πόλης των Ιωαννίνων.
Δράσεις μετριασμού του πολυθόρυβου και αυτοκινητοκρατούμενου ιστορικού κέντρου.
Μετριασμός της διόγκωσης των περιβαλλοντικών προβλημάτων:
α) ατμοσφαιρική ρύπανση,
β) ηχορύπανση,
γ) ελεύθερη διακίνηση.
Αντίθετα, αντί για μικρές παρεμβάσεις φυσικού σχεδιασμού και αισθητικής βελτίωσης το ιστορικό κέντρο δεν μετατρέπεται σε περιοχή θέασης περπατήματος και ποδηλάτου. Τροφοδοτούμε με χιλιάδες ευρώ σχέδιο μελέτης για την ανατροπή κλίμακας, με τον αριθμό των αυτοκινήτων να ξεπερνά την χωρητικότητα του δικτύου, καταδικάζοντας μια περιοχή στην απόλυτη αταξία.
Υπάρχει πλούσια εμπειρία ως προς αυτό σε πόλεις που πρωταγωνίστησαν σε σχετικές πολιτικές την τελευταία δεκαετία ώστε να γίνουν ελκυστικές στον κάτοικο και τον επισκέπτη.
Μίλτος Μπούκας
Όταν οι βασικές κατευθύνσεις για μια τέτοια στρατηγική,
δεν υπάρχει ενιαία χωροταξική διάθεση και συγκοινωνιακός σχεδιασμός
δεν υπάρχει επί της ουσίας εναρμόνιση των χρήσεων γης με το είδος των συγκοινωνιακών υποδομών
δεν υπάρχει διαχείριση της κυκλοφορίας με φιλοπεριβαλλοντικά Μαζικά Μέσα Μεταφοράς
δεν υπάρχει προτεραιότητα σε έξυπνη κυκλοφορία και αναβάθμιση της οδικής ασφάλειας (βλ. προβλήματα προς Κενάν Μεσαρέ)
δεν διαφαίνονται αναπλάσεις για ήπιες μετακινήσεις
δεν υπάρχει ωφέλιμος χώρος για πεζούς και ποδηλάτες
δεν υπάρχουν μέτρα για το περιβάλλον και την απορρύπανση της ατμόσφαιρας
δεν υπάρχει αναμόρφωση του οδικού χώρου υπέρ του κοινωνικού
δεν υπάρχουν ποιοτικά κριτήρια και τα δικαιώματα των πεζών δεν είναι προτεραιότητα,
Τότε τα κακώς κείμενα και αδιέξοδα θα μας συνοδεύουν αναμένοντας λύση σε μια μελλοντική Δημοτική Αρχή…
Η πόλη είμαστε εμείς και στο χέρι μας είναι να την κάνουμε καλύτερη, είτε μέσω των εκλεγμένων αρχών, είτε με πρωτοβουλίες πολιτών.
Η βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων με την εφαρμογή φιλικών συγκοινωνιακών συστημάτων μετακινήσεων αποτελεί κυρίαρχο στόχο για τις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες. Η βελτίωση των δημόσιων μεταφορών μέσω της προαγωγής ήπιων μορφών διακίνησης, τραμ (που αμφισβητήθηκε) μικρών minibus, ποδήλατο και το βάδισμα αποτελούν δικαίωμα του πολίτη στην προάσπιση της υγείας και στην ποιότητα ζωής των κατοίκων. Η προστασία του μικροκλίματος από μικροσωματίδια ΡΜ10 και ΡΜ2,5 και του περιβάλλοντος εν γένει είναι υποχρέωση Εθνικών δεσμεύσεων στη μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου και την συνεισφορά μας στο παγκόσμιο κλίμα. Η αποκατάσταση του βιώσιμου Αστικού Περιβάλλοντος των Ιωαννίνων πρέπει να αποτελεί βασικό μέλημα των εκάστοτε εκλεγμένων για το επίπεδο ζωής των κατοίκων και επισκεπτών.
Αξιοσημείωτη ωστόσο η αποσιώπηση του φόρτου διακίνησης της μελέτης που αφορά το ιστορικό κέντρο. Η “ένοχη” μη αποτροπή της χρήσης του αυτοκινήτου στον ευαίσθητο αυτό ιστορικό ιστό που δέχεται όλο το βάρος της αυτοκίνησης αποτελεί στα χρονικά παγκόσμια πρωτοτυπία.
Μπορούμε να παραμένουμε αδιάφοροι στη μη πρόβλεψη και ατελή σχεδιασμό μιας μελέτης που επιφέρει την άλωση του ιστορικού και αισθητικού κέντρου; (και έχει καταστήσει την παραλίμνια περιοχή ένα τεράστιο parking 1250 θέσεων όπως σωστά το περιέγραψε ο κος Φίλιος). Αυτή η μαζική παράνοια ατέλειωτης αυτοκινητοπομπής διαταράσσει την πολιτιστική μας ταυτότητα και αποτελεί πλέον μελανό παράδειγμα συνεχούς υποβάθμισης. Δημιουργεί βλάβη στην ιστορική μας μνήμη πλήττοντας και την εικόνα του τουριστικού μας προϊόντος εγκαθιδρύοντας την τριτοκοσμική της εκδοχή. Με τον τρόπο αυτό η εμπορική δραστηριότητα αποδυναμώνεται και η παλαιά πόλη χάνει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και των τουριστών. Τα αυξανόμενα λουκέτα επαγγελματικών επιχειρήσεων μέσα στην καρδιά της αγοράς είναι προβολή ασυνέχειας, εστία αφισορύπανσης και βρωμιάς.
Η Αβέρωφ (προς το ιστορικό κέντρο), η Ανεξαρτησίας, η Εθν. Αντιστάσεως, η Λόρδου Βύρωνος, η Καραμανλή, η Κουντουριώτου κ.ά. ο αριθμός των οποίων τα ενοικιαστήρια των επαγγελματικών χώρων πολλαπλασιάζεται καθημερινά αποτελούν το πλέον αξιόπιστο δείγμα. Για το ιστορικό κέντρο, Κάστρο και Α΄ Ζώνη, περιμετρικά θα μπορούσε να υπάρξει η αξιοποίηση των μνημειακών συνόλων σαν ενοποίηση Αρχαιολογικών χώρων.
Προώθηση της αντίληψης της ιδιαίτερης πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Ενδυνάμωση της νοοτροπίας εκμετάλλευσης του πολιτιστικού περιβάλλοντος με δράσεις αισθητικής και καλλιτεχνικής αναβάθμισης.
Δράσεις ανάδειξης του πρώτου πυρήνα της πόλης των Ιωαννίνων.
Δράσεις μετριασμού του πολυθόρυβου και αυτοκινητοκρατούμενου ιστορικού κέντρου.
Μετριασμός της διόγκωσης των περιβαλλοντικών προβλημάτων:
α) ατμοσφαιρική ρύπανση,
β) ηχορύπανση,
γ) ελεύθερη διακίνηση.
Αντίθετα, αντί για μικρές παρεμβάσεις φυσικού σχεδιασμού και αισθητικής βελτίωσης το ιστορικό κέντρο δεν μετατρέπεται σε περιοχή θέασης περπατήματος και ποδηλάτου. Τροφοδοτούμε με χιλιάδες ευρώ σχέδιο μελέτης για την ανατροπή κλίμακας, με τον αριθμό των αυτοκινήτων να ξεπερνά την χωρητικότητα του δικτύου, καταδικάζοντας μια περιοχή στην απόλυτη αταξία.
Υπάρχει πλούσια εμπειρία ως προς αυτό σε πόλεις που πρωταγωνίστησαν σε σχετικές πολιτικές την τελευταία δεκαετία ώστε να γίνουν ελκυστικές στον κάτοικο και τον επισκέπτη.
Μίλτος Μπούκας