Η Αδελφότητα των εν Αθήναις Σαρακατσαναίων
Ηπείρου σε συνεργασία με τους αδελφούς Συλλόγους Σαρακατσαναίων στην Ήπειρο, θα
παρουσιάσει το ΛΕΥΚΩΜΑ ΤΩΝ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΩΝ ΔΕΝΔΡΩΝ ΤΩΝ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΩΝ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ, στις αντίστοιχες πόλεις και ημερομηνίες, που φαίνονται στις προσκλήσεις.
Στα Γιάννενα στις 11 Νοεμβρίου 2015
Στην Ηγουμενίτσα στις 12 Νοεμβρίου 2015
Στην Πρέβεζα
στις 13 Νοεμβρίου 2015
Το Λεύκωμα εκδόθηκε τον Ιούλιο 2015.
Σας
προσκαλούμε να μας τιμήσετε με την παρουσία σας
Οι Σαρακατσάνοι και η Ιστορία τους
Οι
Σαρακατσαναίοι είναι ένα πανάρχαιο πρωτοελληνικό φύλο.Νομάδες κτηνοτρόφοι,
ζούσαν στα βουνά το καλοκαίρι και το χειμώνα στα χειμαδιά διασκορπισμένοι σ'
ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα..
Κοιτίδα
των Σαρακατσαναίων ήταν η οροσειρά της κεντρικής και νότιας Πίνδου και η
Ρούμελη με επίκεντρο τα Άγραφα, χώρος που λόγω της γεωφυσικής του κατάστασης
ήταν απάτητος, δεν ήταν γραμμένος πουθενά και γι' αυτό κατοικούνταν από
αυτόνομους και ελεύθερους ανθρώπους.
Ο
διασκορπισμός τους από την αρχική κοιτίδα τους προς την υπόλοιπη ηπειρωτική
Ελλάδα έγινε επί Τουρκοκρατίας και κυρίως τον 18ο αιώνα, στα χρόνια του Αλή
Πασά.
Η
ονομασία
Ως προς
το όνομά τους υπάρχουν πολλές και διάφορες ετυμολογίες. Σύμφωνα με τη
Σαρακατσάνικη παράδοση πήραν το όνομά τους από τους Τούρκους. Όταν έγινε η
άλωση της Κωνσταντινούπολης, οι Σαρακατσάνοι φόρεσαν μαύρα ρούχα, ως ένδειξη
πένθους, και δεν υποτάχθηκαν στον κατακτητή.
Οι
Τούρκοι τους έβλεπαν στα μαύρα και ανυπότακτους να μετακινούνται συνεχώς. Γι'
αυτό τους ονόμασαν «Καρακατσάν» (καρά =μαύρος και κατσάν=φυγάς, ανυπότακτος ),
δηλ. «μαύροι φυγάδες».
Από το
Καρακατσάν με παραφθορά προήλθε η λέξη «Σαρακατσάνος».
Μια
άλλη πιθανή ετυμολογία είναι από την τουρκική λέξη σαράν που σημαίνει
«φορτώνειν» ή σιαρίκ (=κλέφτης) και την τουρκική μετοχή κατσάν=φυγάς,
ανυπότακτος, (σαράν + κατσάν = Σαρακατσάνος) γιατί από καιρό σε καιρό φόρτωναν
τα πράγματά τους και μετακινούνταν με τα κοπάδια τους και γι' αυτό τους έδωσαν
αυτό το όνομα οι Τούρκοι.
Ανεξάρτητα
από τις μετακινήσεις τους και τον εναλλασσόμενο τόπο διαμονής τους έχουν τα
ίδια ήθη και έθιμα και κυρίως μιλούν την ίδια γλώσσα, την Ελληνική, απαλλαγμένη
από ξένα στοιχεία, αναλλοίωτη, που φέρει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της
δωρικής διαλέκτου.
Το ίδιο
αναλλοίωτοι και αμόλυντοι από αλλόφυλες επιμειξίες παρέμειναν και οι
Σαρακατσάνοι, οι «καταλαγαρώτεροι Έλληνες» όπως έγραψε ο Στέφανος Γρανίτσας.
Διατήρησαν
τα έθιμα, τις συνήθειες και τους κανόνες συμπεριφοράς και διαβίωσης κατά τρόπο
πιστό και αυθεντικό. Στηρίχθηκαν στα παραδοσιακά τους έθιμα και στην ελληνική
τους ταυτότητα και δεν επέτρεψαν στην περιβάλλουσα αλλοεθνή και ξενόγλωσση
κοινωνία να εισβάλλει στη δική τους.
Η
οικονομική τους ευρωστία και αυτονομία και η διαβίωσή τους σε καλλίτερες υλικές
συνθήκες τους οδήγησε, σε μια ουσιαστικά και τυπικά, εσωτερίκευση, τήρηση και
εφαρμογή των εθιμικών κανόνων διαβίωσης και κοινωνικής συμπεριφοράς.