ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Στο μουσείο εκτίθενται αντικείμενα από τον 14ο ως τον 20ο αι. Εκτίθενται όπλα, γεωργικά εργαλεία, εκκλησιαστικά κειμήλια, οικιακά σκεύη και πολλά άλλα.
Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2009
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Στο μουσείο εκτίθενται αντικείμενα από τον 14ο ως τον 20ο αι. Εκτίθενται όπλα, γεωργικά εργαλεία, εκκλησιαστικά κειμήλια, οικιακά σκεύη και πολλά άλλα.
ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ
ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ
Το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία Παρακαλάμου βρίσκεται σε μια βραχώδη εσοχή στην απότομη ανατολική πλαγιά ενός αντερείσματος του Κασιδιάρη, που ονομάζεται «Ψηλότερα», πάνω από την Παηδονιά του ΔΔ Παρακαλάμου του Δήμου Άνω Καλαμά. Ως το 1874 ο Αϊ - Λιάς της Πογδόριανης ήταν αυτόνομο μοναστήρι με δική του μεγάλη περιουσία και πολλά γιδοπρόβατα. Λένε οι παλιοί, ότι τα γιδοπρόβατα το καλοκαίρι τα άρμεγαν στο βουνό, στην κορυφή της «Ψηλοτέρας», και ότι απ' εκεί το γάλα κατέβαινε στο μοναστήρι με σωλήνες (σούγιαλο). Απ' εκεί έριχναν και ζεστό νερό στους σωλήνες για να ξεπλένονται. Από το 1874 και εξής το μοναστήρι του Αϊ - Λιά της Πογδόριανης ήταν μετόχι του μεγάλου και περίφημου μοναστηρίου του Σώσινου.
ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
Ο Άγιος Αθανάσιος είναι χτισμένος στην ανατολική πλαγιά του Κασιδιάρη στο ΔΔ Παρακαλάμου στον Δήμο Άνω Καλαμά. Η ανάβαση σ’ αυτόν γίνεται είτε μέσα από το συνοικισμό, είτε από ένα ανηφορικό στριφτό μονοπάτι, που ξεκινάει από το δρόμο που έρχεται από την Κάτω πλευρά του Παρακαλάμου. Η μονή ιδρύθηκε το 1688 από τον Ηγούμενο Δανιήλ. Σύμφωνα με επιγραφή του καθολικού κτίσθηκε το έτος 1551.
ΚΑΛΑΜΑΣ-ΘΕΟΓΕΦΥΡΟ-ΧΑΡΑΔΡΑ ΚΑΤΑΡΑΚΤΗ
ΚΑΛΑΜΑΣΟ Θύαμις ή Καλαμάς είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμό της Ηπείρου, αφού από τις πηγές του ως την θάλασσα διανύει μια απόσταση 96 χιλιομέτρων.
Ονομάζεται ακόμη και σήμερα με τα δύο του ονόματα.
Το αρχαίο ΘΥΑΜΙΣ και το σύγχρονο ΚΑΛΑΜΑΣ.Το αρχαίο όνομα ΘΥΑΜΙΣ προέρχεται από την λέξη Θύω η οποία σημαίνει: Κινούμαι άγρια.
Και πράγματι τα νερά του Θύαμη κινούνται άγρια. Ιδιαίτερα στο τμήμα από τον καταρράκτη της Γλύζιανης μέχρι και την έξοδό του από την χαράδρα του Πολύδροσου πριν την Νεράιδα της Θεσπρωτίας.
Πηγάζει στην ενδοχώρα της Ηπείρου, στην πεδιάδα του Άνω Καλαμά ανάμεσα στο Καλπάκι και τα Δολιανά, στους πρόποδες του Άι Λια και εκβάλει στην περιοχή της Σαγιάδας στο Ιόνιο πέλαγος.
Λένε ότι ονομάστηκε «Καλαμάς» από τα καλάμια που φύτρωνουν τόσο στις πηγές του, όσο και στις βαλτώδεις εκβολές του. Παραπόταμοί του είναι η Λεμπούσδα, ο Γορμός, ο Σμόλιτσας, η Τύρια, ο Ζαλογγίτικος, ο Κουσοβίτικος και ο Καλπακιώτικος.
Σε όλη την διαδρομή του βλέπει κανείς εξαιρετικούς φυσικούς σχηματισμούς, όπως φαράγγια και φυσικά γεφύρια μαζί με το πλούσιο οικοσύστημα δημιουργούν απαράμιλλα αισθητικά τοπία.
Ονομάζεται ακόμη και σήμερα με τα δύο του ονόματα.
Το αρχαίο ΘΥΑΜΙΣ και το σύγχρονο ΚΑΛΑΜΑΣ.Το αρχαίο όνομα ΘΥΑΜΙΣ προέρχεται από την λέξη Θύω η οποία σημαίνει: Κινούμαι άγρια.
Και πράγματι τα νερά του Θύαμη κινούνται άγρια. Ιδιαίτερα στο τμήμα από τον καταρράκτη της Γλύζιανης μέχρι και την έξοδό του από την χαράδρα του Πολύδροσου πριν την Νεράιδα της Θεσπρωτίας.
Πηγάζει στην ενδοχώρα της Ηπείρου, στην πεδιάδα του Άνω Καλαμά ανάμεσα στο Καλπάκι και τα Δολιανά, στους πρόποδες του Άι Λια και εκβάλει στην περιοχή της Σαγιάδας στο Ιόνιο πέλαγος.
Λένε ότι ονομάστηκε «Καλαμάς» από τα καλάμια που φύτρωνουν τόσο στις πηγές του, όσο και στις βαλτώδεις εκβολές του. Παραπόταμοί του είναι η Λεμπούσδα, ο Γορμός, ο Σμόλιτσας, η Τύρια, ο Ζαλογγίτικος, ο Κουσοβίτικος και ο Καλπακιώτικος.
Σε όλη την διαδρομή του βλέπει κανείς εξαιρετικούς φυσικούς σχηματισμούς, όπως φαράγγια και φυσικά γεφύρια μαζί με το πλούσιο οικοσύστημα δημιουργούν απαράμιλλα αισθητικά τοπία.
ΘΕΟΓΕΦΥΡΟ
Κοντά στο χωριό Λίθινο, ο Καλαμάς έκανε το θαύμα του. Σκάλισε με τα άγρια νερά του τον μεγάλο βράχο και παρουσίασε το παράξενο δημιούργημα «Το Θεογέφυρο» που επί αιώνες διευκόλυνε το πέρασμα του ποταμού μια και αυτός με τα πολλά νερά του δεν επέτρεπε αλλού τη διάβαση.
ΧΑΡΑΔΡΑ ΚΑΤΑΡΑΚΤΗ
Ανάμεσα στα χωριά Ριαχόβο- Καταρράκτη- Λιθίνο, αναπτύσσεται ένα απότομο φαράγγι μήκους 9 περίπου χλμ και βάθος που ξεπερνά τα 250 μ..
Στην αρχή της χαράδρας, βόρεια του χωριού Καταρράκτης, ο ποταμός Καλαμάς δημιουργεί αλλεπάλληλους καταρράκτες με τον μεγαλύτερο να φτάνει το βάθος των 30 μ..
Στην συνέχεια της διαδρομής του ποταμού αναπτύσσεται μικρότερος καταρράκτης μετά την πεζογέφυρα και προς το μέσο, η κοίτη στενεύει πολύ μέχρι όπου το νερό χάνεται και κυλά υπόγεια. Ο χώρος γίνεται απροσπέλαστος.
Η κοίτη, σε κάποια σημεία στενεύει και ξανανοίγει δημιουργεί με την τριβή του νερού μεγάλο φύσημα που μεταφέρεται στα υψηλότερα.
Το τοπίο είναι εντυπωσιακό με τα απότομα βράχια να απλώνονται παντού και το νερό να πέφτει κάτω από 30 μ. περίπου.
Η βοή του ποταμού που κυλάει στο στένωμα χαμηλά στην χαράδρα μέσα σε πυκνή βλάστηση προκαλεί δέος και θαυμασμό στον επισκέπτη.
Στην αρχή της χαράδρας, βόρεια του χωριού Καταρράκτης, ο ποταμός Καλαμάς δημιουργεί αλλεπάλληλους καταρράκτες με τον μεγαλύτερο να φτάνει το βάθος των 30 μ..
Στην συνέχεια της διαδρομής του ποταμού αναπτύσσεται μικρότερος καταρράκτης μετά την πεζογέφυρα και προς το μέσο, η κοίτη στενεύει πολύ μέχρι όπου το νερό χάνεται και κυλά υπόγεια. Ο χώρος γίνεται απροσπέλαστος.
Η κοίτη, σε κάποια σημεία στενεύει και ξανανοίγει δημιουργεί με την τριβή του νερού μεγάλο φύσημα που μεταφέρεται στα υψηλότερα.
Το τοπίο είναι εντυπωσιακό με τα απότομα βράχια να απλώνονται παντού και το νερό να πέφτει κάτω από 30 μ. περίπου.
Η βοή του ποταμού που κυλάει στο στένωμα χαμηλά στην χαράδρα μέσα σε πυκνή βλάστηση προκαλεί δέος και θαυμασμό στον επισκέπτη.
ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ: ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΩ ΚΑΛΑΜΑ-ΔΗΜΟΣ ΠΩΓΩΝΙΟΥ-ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ-ΗΠΕΙΡΟΣ-ΕΛΛΑΔΑ
 |
| ΕΙΣΟΔΟΣ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| ΧΑΡΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΑΝΩ ΚΑΛΑΜΑ |
 |
| ΕΙΣΟΔΟΣ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| ΔΗΜΑΡΧΙΑΚΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ |
 |
| ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ |
 |
| ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ |
 |
| ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| ΗΡΩΟ ΠΕΣΟΝΤΩΝ |
 |
| ΗΡΩΟ ΠΕΣΟΝΤΩΝ |
 |
| ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ |
 |
| ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ |
 |
| ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ |
 |
| Η ΚΥΡΑ ΦΡΟΣΩ |
 |
| ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΑΛΗΓΙΑΝΝΗΣ |
 |
| ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΣ |
 |
| ΘΑΝΑΣΗΣ ΧΑΛΗΓΙΑΝΝΗΣ |
 |
| ΜΠΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ |
 |
| ΚΔΑΠ |
ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ ΠΩΓΩΝΙΟΥ
Ο
Παρακάλαμος είναι από τα πιο σημαντικά οικονομικά και διοικητικά κέντρα της
κοιλάδας του Άνω Καλαμά.
Από
το 1998 έδρα του Καποδιστριακού Δήμου Άνω Καλαμά.
Η
παλαιότερη ονομασία του ήταν ΠΟΓΔΟΡΙΑΝΗ ή ΠΟΓΔΟΡΑ.
Λέξη σλαβική που σημαίνει υποβούνιος τόπος.
Λέξη σλαβική που σημαίνει υποβούνιος τόπος.
Η
μετονομασία του επί το ελληνικότερο δεν ήταν και η καλύτερη αφού αν ήθελαν να
προσδιορίσουν την περιοχή θα έπρεπε να την ονομάσουν παρά τον Γόρμο και όχι
παρά τον Καλαμά αφού ο παραπόταμος (Γόρμος) περνάει από το χωριό και όχι ο
Καλαμάς.
Πότε
κτίστηκε το χωριό δεν είναι γνωστό.
Ωστόσο για πρώτη φορά μνημονεύεται στα 1430, εποχή που οι Τούρκοι καταλαμβάνουν την περιοχή και η Πογδόριανη είναι από τα πρώτα χωριά που δηλώνουν υποταγή στους κατακτητές για αντάλλαγμα χαρίζεται (γίνεται τιμάριο) της Βελιδέ σουλτάνας.
Ωστόσο για πρώτη φορά μνημονεύεται στα 1430, εποχή που οι Τούρκοι καταλαμβάνουν την περιοχή και η Πογδόριανη είναι από τα πρώτα χωριά που δηλώνουν υποταγή στους κατακτητές για αντάλλαγμα χαρίζεται (γίνεται τιμάριο) της Βελιδέ σουλτάνας.
Από
την κατάκτηση και μετά, για τα επόμενα διακόσα χρόνια, η Πογδόριανη διαπρέπει
οικονομικά.
Στα 1730 ο Παπαχρήστος Φιλίτης, πατέρας του Δοσιθέου Φιλίτη ο οποίος διετέλεσε μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας, ίδρυσε το δημοτικό σχολείο, το οποίο στα 1873 σύμφωνα με την γνωστή εκπαιδευτική στατιστική του επισκόπου Βελλάς, είχε 48 μαθητές, ενώ στο χωριό ζούσαν 124 οικογένειες.
Στα 1730 ο Παπαχρήστος Φιλίτης, πατέρας του Δοσιθέου Φιλίτη ο οποίος διετέλεσε μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας, ίδρυσε το δημοτικό σχολείο, το οποίο στα 1873 σύμφωνα με την γνωστή εκπαιδευτική στατιστική του επισκόπου Βελλάς, είχε 48 μαθητές, ενώ στο χωριό ζούσαν 124 οικογένειες.
Στις 4 Νοεμβρίου
του 1912 το χωριό καταστρέφεται από τους Τούρκους.
Έτσι
ο νέος οικισμός δημιουργείται πια κάτω στον κάμπο, εκεί που πρώτα ήταν οι
καλύβες και παίρνει την ονομασία Παρακάλαμος.
΄Αλλοι
οικισμοί είναι τα Μπολέικα, Σταυροδρόμι και Μοσχομάντσα.
Ο
Παρακάλαμος θεωρείται πηγή καλλιτεχνών στο δημοτικό τραγούδι.
Οι
Ρώμηδες του Παρακαλάμου καλλιέργησαν την μουσική.
Μετά
τον πόλεμο του 1940-41, η ζωή τους άλλαξε ριζικά καθώς βαφτίστηκαν Χριστιανοί
Ορθόδοξοι και τους δόθηκαν ονόματα και επώνυμα.
Η
διάσωση, η καλλιέργεια και η διάδοση της δημοτικής μουσικής οφείλεται κατά
μεγάλο μέρος σε αυτούς.
Το συγκρότημα των οργανοπαιχτών, που το έλεγαν τότε τακίμι( takim τουρκ. = συντροφιά, παρέα, συγκρότημα) ή ζυγιά και αργότερα κομπανία, αποτελούνταν από 4 βασικά όργανα: κλαρίνο, βιολί, λαούτο, ντέφι.
Το συγκρότημα των οργανοπαιχτών, που το έλεγαν τότε τακίμι( takim τουρκ. = συντροφιά, παρέα, συγκρότημα) ή ζυγιά και αργότερα κομπανία, αποτελούνταν από 4 βασικά όργανα: κλαρίνο, βιολί, λαούτο, ντέφι.
Το
Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι αποτελεί μια από τις πιο ενδιαφέρουσες μουσικές
φόρμες στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια αλλά και στο παγκόσμιο
ρεπερτόριο της Λαϊκής Πολυφωνίας.
Η
καταγωγή αυτής της πολυφωνικής φόρμας ανάγεται σε πολύ παλιές, ίσως ακόμη και
προελληνικές εποχές.
Οι
μελωδίες των πολυφωνικών τραγουδιών, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας είναι οι
μοναδικές στον ελλαδικό χώρο.
Στις μέρες μας το ηπειρώτικο πολυφωνικό τραγούδι το συναντάμε σε ελάχιστα χωριά του Νομού Ιωαννίνων και μέσα σε αυτά είναι και ο Παρακάλαμος που διαθέτει το δικό του Πολυφωνικό συγκρότημα, με μέλη ντόπιους τραγουδιστές που δραστηριοποιείται τις τελευταίες δεκαετίες.
Στις μέρες μας το ηπειρώτικο πολυφωνικό τραγούδι το συναντάμε σε ελάχιστα χωριά του Νομού Ιωαννίνων και μέσα σε αυτά είναι και ο Παρακάλαμος που διαθέτει το δικό του Πολυφωνικό συγκρότημα, με μέλη ντόπιους τραγουδιστές που δραστηριοποιείται τις τελευταίες δεκαετίες.
Η
συμμετοχή του Πολυφωνικού σε Διεθνής Συναντήσεις Πολυφωνικών τραγουδιών είναι
σημαντική.
Ανάμεσα
στα άλλα, στο χωριό υπάρχει Νηπιαγωγείο, Δημοτικό
Σχολείο, Γυμνάσιο, Τράπεζα Πειραιώς, Αγροτικό Ιατρείο και Κτηνιατρείο.