ΑΝΩ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ

ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ - 8 ΜΑΪΟΥ 2010

Κάθε χρόνο της 8 Μαϊου γιορτάζει η μνήμη του Άγιου Ιωάννη του Θεολόγου.
Μετά το τέλος της πανηγυρικής θείας λειτουργίας, τα σάδια γεμίζουν από επισκέπτες. Ακολουθεί πλούσιο τραπέζι στο υπόστεγο, όπου το παραδοσιακό γιαχνί, ο κοφτός, οι πίτες και το άφθονο κρασί έχουν την τιμητική τους.
Στη συνέχεια το λόγο παίρνει το κλαρίνο.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΝΩ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ

ΤΑ ΣΑΔΙΑ ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ-ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1980-ΣΑΔΙΑ

ΚΑΣΤΑΝΑ ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ

ΑΝΩ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ
Σε απόσταση 50 χλμ βορειοδυτικά των Ιωαννίνων μέσα στις καταπράσινες πλαγιές του Σώσινου και του Κασιδιάρη είναι χτισμένος ο οικισμός του Άνω Παρακαλάμου, με ελάχιστους κατοίκους σήμερα (γύρω στους 30), σε απόσταση 5 χλμ. από την έδρα του Δήμου Άνω Καλαμά, τον Παρακάλαμο.

Η χλωρίδα της περιοχής χαρακτηρίζεται από την τεράστια ποικιλία. Ακολουθώντας την ανηφορική διαδρομή από τον Παρακάλαμο προς τον Άνω Παρακάλαμο βλέπει κανείς πουρνάρια, φτέρες, βελανιδιές, κουμαριές, καρυδιές, συκιές, αμυγδαλιές και όσο ανεβαίνεις συναντάς λίγες ελιές και τις πανύψηλες αρχοντικές καστανιές.
Στις πλαγιές του Κασιδιάρη μπορεί να μαζέψει κανείς άφθονη αρωματική ρίγανη και τσάι του βουνού.
Πλούσια και η πανίδα της περιοχής με λαγούς, αγριογούρουνα, αλεπούδες και κουνάβια.
Το χειμώνα μπορεί να βρεις μπεκάτσες, φάσες, κοτσύφια και τσίχλες.
Οι επισκέπτες μπορούν να δουν την Μονή Σωσίνου και να θαυμάσουν την φοβερή θέα της κοιλάδας του Άνω Καλαμά, την Γκαμήλα και στο βάθος την Νεμέρτσικα. Ακόμη μπορεί να επισκεφτούν τον Πύργο του Μελά στην Παηδονιά και τα πολλά εξωκλήσια της περιοχής.
Νότια του χωριού απλωνόταν η ονομαστή μεσαιωνική πόλη Πογδόριανη με τις Βυζαντινές Εκκλησίες, το ονομαστό μοναστήρι του Σώσινου, ψηλά στον ομώνυμο λόφο με την περίφημη σχολή του, όπου δίδαξαν αξιόλογοι άνδρες και έδρασαν ιστορικές προσωπικότητες.
Στη διάρκεια της τουρκοκρατίας η Πογδόριανη είχε αυτονομία και αυτοδιοίκηση και με ελεύθερες εκλογές έβγαζε τους κοινοτικούς της άρχοντες.
Αυτό γιατί η Πογδόριανη μαζί με άλλα χωριά έγινε τιμάριο της μητέρας του Σουλτάνου.
Από την Πογδόριανη αναδείχτηκαν σπουδαίοι άντρες:
- Θεόληπτος Α', Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1513­-1522).
- Σώσινος, ο πρώτος κτήτορας του Μοναστηριού του Σωσίνου, κατά την εποχή του Δεσποτάτου της Ηπείρου.
- Ι. Σιμωτάς, μεγαλέμπορος στη Μολδαβία και ανακαινιστής του Μοναστηριού του Σώσινου.
- Δανιήλ, Μητροπολίτης και ηγούμενος στο Σώσινο (1672-1717).
- Δοσίθεος Φιλίτης (1734-1826), Μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας και μεγάλος Εθνικός ευεργέτης.
Από το 1718, η Πογδόριανη, άρχισε να παρακμάζει. Η πρώτη μεγάλη καταστροφή της Πογδόριανης έγινε το 1718 από τους Τούρκους, λόγω αντίστασης των κατοίκων στις αυθαιρεσίες των Τούρκων σπαχήδων.
Το 1794 η Πογδόριανη έγινε ιδιοκτησία (τσιφλίκι) του Αλή Πασά, Τεπελενλή και από 1885 έγινε τσιφλίκι του Αχμέτ Εγιούπ Πασά, διοικητή της Ηπείρου. Το Οκτώβριο του 1912, οι Τούρκοι έκαψαν ένα μεγάλο μέρος της Πογδόριανης (6 συνοικισμούς από τους 7) μαζί και τα χωριά Κρυονέρι, Μόσιορη(Σιταριά), Μαυρονόρος, Κουκλιοί, Γκρίμπιανη (Αρετή) και Βροντισμένη.
Η Ρεπετίστα γλίτωσε, ίσως γιατί οι Τούρκοι τη χρησιμοποίησαν ως καταυλισμό τους.
Έκαψαν τα σπίτια εκτός από τα Μοναστήρια και τις Εκκλησίες.
Οι άνθρωποι έφυγαν από τα χωριά.
Το Φεβρουάριο του 1913 ύστερα από την απελευθέρωση των Ιωαννίνων ο Ελληνικός Στρατός, απελευθέρωσε την περιοχή.

ΣΙΤΑΡΙΑ - ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΙΤΑΡΙΑΣ

ΣΙΤΑΡΙΑ

Το χωριό είναι χτισμένο στους ανατολικούς πρόποδες του όρους Κασιδιάρης, με πολύ ωραία θέα προς την πεδιάδα του Άνω Καλαμά, σε υψόμετρο 580 μέτρων.

Οι πρώτες ιστορικές μαρτυρίες για το χωριό υπάρχουν από το 1430 και αναφέρεται στις ιστορικές πηγές με το όνομα Μόσιορη. Το 1927 μετονομάστηκε σε Σιταριά.

Η ομορφιά της φύσης σε όλη την έκταση του χωριού, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, είναι απαράμιλλη. Σε όλη την έκταση του δάσους υπάρχουν μομοπάτια και τα τοπία εναλλάσονται με τέτοιο, ρυθμό, που σε κάνουν να ξεχνάς την κούραση της πεζοπορίας.

Το ξακουστό "Δερβένι" (μονοπάτι) κάνει μιά πολύ όμορφη διαδρομή στο χωριό της Σιταριάς, περνώντας ποτάμια και πηγές με κυριότερη αυτή της τοποθεσίας "Χάνια".

Τα νερά είναι πεντακάθαρα και απίστευτα κρύα το καλοκαίρι.

Ο ΑΞΕΧΑΣΤΟΣ ΦΙΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΣΩΣΙΝΟΥ

ΕΛΙΕΣ ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΣΩΣΙΝΟΥ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΣΩΣΙΝΟΥ

Η Μονή Σωσίνου βρίσκεται κοντά στο χωριό Άνω Παρακάλαμος, στο Πωγώνι Ιωαννίνων, και είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Στην αψίδα του ιερού υπάρχει επιγραφή που αναφέρει ως κτήτορα τον Ιωάννη Σιμωτά, Ηπειρώτη έμπορο, εγκατεστημένο στην Μολδοβλαχία, που το 1598 διέθεσε μεγάλα χρηματικά ποσά για την κατασκευή του μοναστηριού. Για 120 χρόνια περίπου το μοναστήρι αποτέλεσε φάρο παιδείας για την περιοχή Πωγωνίου αλλά και για όλη την Ήπειρο.Ευεργέτες όπως οι Ζωσιμάδες και ο Χατζηκώστας το ενίσχυσαν με δωρεές.
Ανάμεσα στον Παρακάλαμο - το μεγάλο και ζωντανό σήμερα χωριό - και τον Άνω Παρακάλαμο - το μικρό, αλλά με μεγάλη ιστορία χωριό, η παλιά Πογδόριανη - υπάρχει ένα μεμονωμένο και αυτόνομο βουνό, σε σχήμα κώνου, εντυπωσιακό και κατάφυτο, ήσυχο κι ερημικό, με μεγάλη θέα προς την πρώτη κοιλάδα του Καλαμά και προς το βουνό Κασιδιάρης. Είναι το γνωστό στην περιοχή, αλλά και στην ιστορία, Σώσινο, με υψόμετρο 735 μ. Η χλωρίδα του είναι η γνωστή της περιοχής. Καστανιές, πουρνάρια, βελανιδιές, κέδρα, φτέρες, γραβιά, ασφάκες, αλλά και καρυδιές, αμυγδαλιές, συκιές, ελιές κλπ. Το Σώσινο είναι αρκετά βραχώδες και το νερό είναι ανύπαρκτο. Στην κορυφή του βουνού υπάρχει το ιστορικό μοναστήρι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, το επονομαζόμενο του Σωσίνου.

Πρόκειται για ένα αξιόλογο εκκλησιαστικό μνημείο του 16ου αιώνα, το οποίο επί πολλές δεκαετίες ήταν εγκαταλειμμένο και το 2008, άρχισε η εντυπωσιακή αναστήλωσή του με την πρωτοβουλία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ιωαννίνων .